प्रिय विद्यार्थी तसेच सुजाण जागरूक पालकांच्या सेवेत महाराष्ट्र राज्यातील तमाम मराठी भाषिक मराठी माध्यमांत शिक्षण घेणाऱ्या इय्यता दहावी मराठी व सेमी माध्यमांच्या विद्यार्थ्यांच्या अभ्यास मार्गदर्शनासाठी विद्यार्थी मित्र प्रा रफीक शेख सरांचा लेख संग्रह संपादित ' करा स्मार्ट अभ्यास आणि मिळवा यश हमखास ' या विद्यार्थी सेवा समर्पीत भावनेनें तयार करण्यात आलेल्या या मोफत ब्लॉग पोर्टल वर मनःपूर्वक हार्दिक स्वागत आणि आभार..!

Monday, August 22, 2022

🎓SSC-Activity -Sheets : For Practice

♦️ *SSC- Activity Sheet - March-2019*

https://bit.ly/3Abk7nk

♦️ *SSC- Activity Sheet July -2019*

https://bit.ly/3BXFycz

♦️ *SSC- Activity Sheet March-2020*

https://bit.ly/3CerwDV

♦️ *SSC- Activity Sheet -Nov-2020*

https://bit.ly/3QDI6B1

♦️ *SSC- Activity Sheet Sept -2021*

https://bit.ly/3JJiOiF

♦️ *SSC- Activity Sheets March -2022*

https://bit.ly/3SHoihT

♦️ *SSC- Activity Sheets August -2022*

https://bit.ly/3QDIyPJ

Friday, March 25, 2022

imp

www.dailyreadlive.com
————————————————

दहावीच्या विद्यार्थ्यांचे प्रत्येक विषयाचे 100 गुणांचे मूल्यमापन होणार : शिक्षणमंत्री वर्षा गायकवाड

स्त्रोत एबीपी माझा : मुंबई : दहावीच्या परीक्षांसाठी राज्य सरकारनं आता गाईडलाइन्स ठरवल्या आहेत. दहावीच्या विद्यार्थ्यांचे प्रत्येक विषयाचे 100 गुणांचे मूल्यमापन होणार असल्याची माहिती शिक्षणमंत्री वर्षा गायकवाड यांनी दिली आहे. त्यामध्ये लेखी मूल्यमापनाला 30 गुण असतील. गृहपाठ, तोंडी परीक्षा आणि प्रात्यक्षिक याआधारावर 20 गुण दिले जातील. तर नववीच्या अंतर्गत मूल्यमापनावर 50 गुण अवलंबून असतील. म्हणजेच, जे विद्यार्थी कोविड पूर्व काळात नववीत होते, त्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या नववीच्या निकालावर 50 गुण दिले जातील. तसेच ज्या विद्यार्थ्यांना या पद्धतीनं दिलेले गुण मान्य नसतील, त्यांच्यासाठी कोविड नंतरच्या काळात परीक्षा आयोजित केली जाईल, असंही वर्षा गायकवाड यांनी बोलताना सांगितलं. त्याचप्रमाणे जूनच्या अखेरीस दहावीचा निकाल लावण्याचा सरकारचा मानस आहे, असंही त्या म्हणाल्या. 

दहावीच्या परीक्षांसंदर्भात सरकारच्या गाईडलाइन्स :

 1. कोविड-19 चा प्रादुर्भाव मार्च 2021पासून राज्यात मोठ्या प्रमाणात वाढत गेल्याने उद्भवलेल्या असामान्य परिस्थितीमुळे दहावी परीक्षेसाठी प्रविष्ट विद्यार्थी, पालक, परीक्षेसंदर्भात काम करणारे घटक या सर्वांचे आरोग्य ही प्राथमिकता ठेवून राज्य मंडळातर्फे आयोजित इयत्ता दहावीच्या परीक्षा रद्द करण्याचा निर्णय राज्य मंत्रिमंडळाने घेतला आहे. त्यानुसार राज्य शासनाने शैक्षणिक वर्ष 2020-21 मध्ये दहावी परीक्षेसाठी प्रविष्ठ असलेल्या सर्व विद्यार्थ्यांना अंतर्गत मूल्यमापनाच्या आधारे सरसकट उत्तीर्ण करण्याबाबत परवानगी दिली आहे. 

2. कोविड-19 मुळे उद्भवलेल्या असामान्य परिस्थितीत सर्वसमावेशक असे सदर धोरण तयार करताना विभागातील तज्ञ, मुख्याध्यापक, शिक्षक, लोकप्रतिनिधी, पालक संघटना, तंत्रज्ञान कंपन्या यांच्याशी सुमारे 24 विविध बैठकांद्वारे चर्चा केली आहे. 

3. सर्व घटकांशी सखोल चर्चा करुन इयत्ता दहावीच्या विद्यार्थ्यांना गुणदान करण्याबाबतचे खालील धोरण निश्चित केले आहे. या मूल्यमापन धोरणानुसार विद्यार्थ्यांचे प्रत्येक विषयाचे 100 गुणांचे मूल्यमापन करण्यात येईल. 

4. नववी आणि दहावीसाठी सुधारित मूल्यमापन योजना शासन निर्णयानुसार मूल्यमापन योजना निश्चित करण्यात आली आहे. शैक्षणिक वर्ष 2020-21 साठी दहावी परीक्षेचा अंतिम निकाल खालील निकषांच्या आधारे निश्चित करण्यात येईल.
* विद्यार्थ्यांचे दहावीच्या वर्षभरातील अंतर्गत लेखी मूल्यमापन 30 गुण,
* विद्यार्थ्यांचे दहावीचे गृहपाठ तोंडी परीक्षा/ प्रात्यक्षिक परीक्षा यांच्या आधारे अंतर्गत मूल्यमापन 20 गुण
* विद्यार्थ्यांचा नववीचा विषयनिहाय अंतिम निकाल 50 गुण याप्रमाणे विषयनिहाय एकूण 100 गुण (नववी संपादणूक यासाठी 50 टक्के भारांश आणि दहावी संपादणूक यासाठी 50 टक्के भारांश) 
5. संबंधित मूल्यमापन धोरण करताना विद्यार्थ्यांची कोविड-19 पूर्व काळातील ( सामान्य परिस्थितीमधील) संपादणूक पातळीही विचारात घेतली गेली आहे. सध्या दहावीत असलेल्या विद्यार्थ्यांच्या मागील वर्षीचा (नववीचा ) निकाल कोविडपूर्व वस्तुनिष्ठ मूल्यमापनावर आधारित आहे. सरल प्रणालीवर सदर निकालाची नोंद आहे. 

6. ज्या विद्यार्थ्यांना वरील पद्धतीने तयार केलेला निकाल समाधानकारक वाटत नसेल त्यांना कोविड-19 ची परिस्थिती सामान्य झाल्यानंतर मंडळाच्या प्रचलित पद्धतीनुसार श्रेणीसुधार योजनेअंतर्गत यापुढील लगतच्या दोन परीक्षांमध्ये प्रविष्ट होण्याची संधी उपलब्ध असेल. 

7. विद्यार्थ्यांच्या निकालाचे नियमन करण्यासाठी शाळा स्तरावर मुख्याध्यापकांच्या अध्यक्षतेखाली 7 सदस्यांची निकाल समिती असेल. या निकालपत्रांच्या अभिलेखांची पडताळणी विभागीय स्तरावर शालेय शिक्षण विभागातील अधिकाऱ्यांकडून करण्यात येईल. 

8. शाळास्तरावर गैरप्रकार अथवा अभिलेख यामध्ये फेरफार झाल्यास शिस्तभंग व दंडात्मक कारवाई याची तरतूद करण्यात आली आहे. 

9. मंडळामार्फत जून 2021 अखेर निकाल घोषित करण्याचे नियोजन आहे. त्याकरता विद्यार्थ्यांची मूल्यमापन प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी वेळापत्रक मंडळामार्फत लवकरच जाहीर करण्यात येईल. सर्व शाळांनी या वेळापत्रकाचे तंतोतंत पालन करावे .

10. फेरपरीक्षा देणारे विद्यार्थी (Repeater Student), खाजगी ( Form no.17), तुरळक विषय घेऊन बसणारे विद्यार्थी यांच्यासाठी देखील मूल्यमापन धोरण निश्चित केले आहे. 

11 श्रेणीसुधार योजने ( Class Improvement ) अंतर्गत बसलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी त्यांना लागू असलेल्या पुढील एक किंवा दोन संधी अबाधित राहतील. 

12. राज्यातील दहावी परीक्षेसाठी बसलेल्या सर्व प्रकारच्या विद्यार्थ्यांचा विचार आम्ही सदर धोरण तयार करताना केला आहे.

13. विविध परीक्षा मंडळानी या वर्षीच्या इयत्ता दहावी निकालासाठी शाळास्तरावर होणारे अंतर्गत मूल्यमापन विचारात घेतल्याने अकरावी प्रवेशासाठी एकवाक्यता राहण्याच्या दृष्टीने व सर्व विद्यार्थ्यांना समान संधी मिळावी यासाठी आम्ही अकरावी प्रवेशासाठी वैकल्पिक ( Optional ) CET घेणार आहोत . सदर प्रवेश परीक्षा राज्य मंडळाच्या दहावीच्या अभ्यासक्रमावर आधारित असेल. 100 गुणांच्या परीक्षेसाठी बहुपर्यायी प्रश्न असतील आणि OMR पद्धतीने दोन तासांची परीक्षा घेण्यात येईल . 

14. इयत्ता अकरावी प्रवेश परीक्षा राबवताना सामाईक प्रवेश परीक्षा दिलेल्या विद्यार्थ्यांना सामाईक प्रवेश परीक्षेतील गुणांच्या आधारे गुणवत्तेनुसार सर्व कनिष्ठ महाविद्यालयांमध्ये प्राधान्य देण्यात येईल. सामाईक प्रवेश परीक्षा दिलेल्या विद्यार्थ्यांच्या प्रवेशानंतर, कनिष्ठ महाविद्यालयांमध्ये रिक्त राहिलेल्या जागा ज्या विद्यार्थ्यांनी सामाईक प्रवेश परीक्षा दिलेली नाही, अशा विद्यार्थ्यांसाठी खुल्या असतील आणि त्या जागांवर सामाईक प्रवेश परीक्षा न दिलेल्या विद्यार्थ्यांना इयत्ता दहावीच्या मूल्यमापन पद्धतीनुसार मिळालेल्या गुणांच्या आधारे गुणवत्तेनुसार प्रवेश देण्यात येईल.

दहावीची परीक्षा रद्द करण्याच्या निर्णयाला आव्हान

कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने दहावी बोर्डाची परीक्षा रद्द करण्याचा निर्णय घेतला. परंतु दहावीची परीक्षा उत्तीर्ण झाल्याशिवाय विद्यार्थ्यांना प्रमाणपत्र देऊ नका अशी मागणी करत निवृत्त प्राध्यापक आणि पुणे विद्यापीठाचे माजी सदस्य धनंजय कुलकर्णी यांनी हायकोर्टात एक जनहित याचिका दाखल केली. विद्यार्थ्यांचा शैक्षणिक दर्जा सुधारावा तसेच अकरावी प्रवेश प्रक्रियेत अधिक गोंधळ होऊ नये यासाठी दहावी बोर्डाच्या परीक्षा रद्द करण्याच्या निर्णयाला तात्काळ स्थगिती देऊन या परीक्षा घ्याव्यात, अशी मागणी या याचिकेतून करण्यात आली आहे.

राज्यात कार्यरत असलेल्या एसएससी, सीबीएसई, आयसीएसई आणि इंटरनॅशनल बोर्ड या विविध बोर्डांमध्ये एकवाक्यता नाही. केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारही या परीक्षांच्या बाबतीत गोंधळलेली आहे. महाराष्ट्रात राज्य सरकार आधी परीक्षा घेण्यावर ठाम होते, मग ऐनवेळी परीक्षा रद्द केल्या. त्यातही फक्त दहावी बोर्डाच्या परीक्षा रद्द केल्या मात्र बारावी बोर्डाच्या परीक्षा घेणार असं जाहीर केलं. तर अकरावीच्या विद्यार्थ्यांचं भवितव्य अंतर्गत गुणांवर ठरवणार आहेत. तर मग हे सारं करताना दहावीच्या परीक्षा रद्द करून सरकारने काय साध्य केलं? असा थेट सवाल या याचिकेतून करण्यात आला आहे. विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक भविष्यावर याचा काय परिणाम होईल? याचा विचार हा निर्णय घेताना केलेलाच नाही, उलट प्रवेश प्रक्रियेत भ्रष्टाचार करण्याला मार्ग मोकळा करुन दिला आहे, असा आरोपही या याचिकेतून करण्यात आला आहे.

imp

*जिसने भी यह इतनी मेहनत से यह तैयार किया है उन्हें प्रणाम करता हूँ आपको भी पढना है आगे पहुंचाना है* 
*विशेष : इस मैसेज को जितने बच्चे पढ़ने वाले हैं सबको जरूर भेजे*।.......
         
1)  +   =  जोड़

2)  --  =  घटाव

3)  ×  =  गुणा

4)  ÷   =  भाग

5)  %  =  प्रतिशत

6)  ∵   =    चूंकि

7)  ∴  =  इसलिए

8)  ∆   =  त्रिभुज

9)  ω  =  ओम

10)  ∞  =  अनंत

11)  π  =  पाई

12)  ω  =  ओमेगा

13)   °  =  अंश

14)  ⊥  =  लंब

15)  θ  =  थीटा

16)  φ  =  फाई

17)  β  =  बीटा

18)  =  =  बराबर

19)  ≠  =  बराबर नहीं है

20)  √  =  वर्गमूल

21)  ?  =  प्रश्न वाचक

22)  α  =  अल्फा

23)  ∥  =  समांतर

24)  ~  =  समरुप है

25)  :   =  अनुपात

26)  : :  =  समानुपात

27)  ^  =  और

28)  !  =  फैक्टोरियल

29)  f  =  फलन

30)  @  =  की दर से

31)  ;  =  जैसा कि

32)  /  =  प्रति

33)  (    )  =  छोटा कोष्टक

34)  {    }  =  मझला कोष्टक

35)  [     ]  =  बड़ा कोष्टक

36)  >  =  से बड़ा

37)  <  =  से छोटा

38)  ≈  =   लगभग

39)  ³√  =  घनमूल

40)  τ  =  ताऊ

41)  ≌  =  सर्वागसम

42)  ∀  =  सभी के लिए

43)  ∃  =  अस्तित्व मे है

44)  ∄  =  अस्तित्व मे नहीं है

45)  ∠  =  कोण

46)  ∑   =  सिग्मा

47)  ψ  =  साई

48)  δ  =  डेल्टा

49)  λ  =  लैम्डा

50)  ∦  =  समांतर नहीं है

51)  ≁  =  समरूप नहीं हैं

52)  d/dx   =  अवकलन

53)  ∩  =  समुच्चयों का सर्वनिष्ठ

54)  ∪  =  समुच्चयो का सम्मिलन

55)  iff  =  केवल और केवल यदि

56)  ∈   =  सदस्य है!

57)  ∉  =  सदस्य नहीं हैं

58)  def  =  परिभाषा

59)  μ  =  म्यूं

60)  ∫  =  समाकल

61)  ⊂  =   उपसमुच्चय है

62)  ⇒  =  संकेत करता है

63)  i    l  =  मापांक

64)  '  =  मिनट

65)  "  =  सेकंड

*महत्वपूर्ण फॉर्मूले एवं जानकारियां*

👇👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👇

1.आक्सीजन—o₂
2. नाइट्रोजन—n₂
3. हाइड्रोजन—h₂
4. कार्बन डाइऑक्साइड—co₂
5. कार्बन मोनोआक्साइड—co
6. सल्फर डाइऑक्साइड—so₂
7. नाइट्रोजन डाइऑक्साइड—no₂
8. नाइट्रोजन मोनोऑक्साइड (नाइट्रिक ऑक्साइड) — no
9. डाईनाइट्रोजन ऑक्साइड (नाइट्रस ऑक्साइड) — n₂o
10. क्लोरीन — cl₂
11. हाइड्रोजन क्लोराइड—hcl
12. अमोनिया — nh₃
अम्ल
13. हाइड्रोक्लोरिक एसिड — hcl
14. सल्फ्यूरिक एसिड — h₂so₄
15. नाइट्रिक एसिड — hno₃
16. फॉस्फोरिक एसिड — h₃po₄
17. कार्बोनिक एसिड — h₂co₃
क्षार
18. सोडियम हाइड्राक्साइड—naoh
19. पोटेशियम हाइड्राक्साइड—koh
20. कैल्शियम हाइड्राक्साइड—ca(oh)₂
लवण
21. सोडियम क्लोराइड—nacl
22. कार्बोनेट सोडियम—na₂co₃
23. कैल्शियम कार्बोनेट — caco₃
24. कैल्शियम सल्फेट — caso₄
25. अमोनियम सल्फेट — (nh₄)₂so₄
26. नाइट्रेट पोटेशियम—kno₃
आम रसायनों के व्यावसायिक एवं रासायनिक नाम
व्यावसायिक नाम — iapuc नाम — अणु सूत्र
27. चाक — कैल्सियम कार्बोनेट — caco₃
28. अंगूर का सत — ग्लूकोज — c6h₁₂o6
एल्कोहल — एथिल 29. एल्कोहल — c₂h5oh
30. कास्टिक पोटाश — पोटेशियम हाईड्राक्साईड — koh
31. खाने का सोडा — सोडियम बाईकार्बोनेट — nahco₃
32. चूना — कैल्सियम आक्साईड — cao
33. जिप्सम — कैल्सियम सल्फेट — caso₄.2h₂o
34. टी.एन.टी. — ट्राई नाईट्रो टालीन — c6h₂ch₃(no₂)₃
35. धोने का सोडा — सोडियम कार्बोनेट — na₂co₃
36. नीला थोथा — कॉपर सल्फेट — cuso₄
37. नौसादर — अमोनियम क्लोराईड — nh₄cl
38. फिटकरी — पोटैसियम एलुमिनियम सल्फेट — k₂so₄al₂(so₄)₃.24h₂o
39. बुझा चूना — कैल्सियम हाईड्राक्साईड — ca(oh)₂
40. मंड — स्टार्च — c6h10o5
41. लाफिंग गैस — नाइट्रस आक्साईड — n₂o
42. लाल दवा — पोटैसियम परमैगनेट — kmno₄
43. लाल सिंदूर — लैड परआक्साईड — pb₃o₄
44. शुष्क बर्फ — ठोस कार्बन-डाई-आक्साईड — co₂
45. शोरा — पोटैसियम नाइट्रेट — kno₃
46. सिरका — एसिटिक एसिड का तनु घोल — ch₃cooh
47. सुहागा — बोरेक्स — na₂b₄o7.10h₂o
48. स्प्रिट — मैथिल एल्कोहल — ch₃oh
49. स्लेट — सिलिका एलुमिनियम आक्साईड — al₂o₃2sio₂.2h₂o
50.हरा कसीस — फैरिक सल्फेट — fe₂(so₄)

  *[फल/फुल/सब्जी आदि का वैज्ञानिक नाम]*

1.मनुष्य---होमो सैपियंस
2.मेढक---राना टिग्रिना
3.बिल्ली---फेलिस डोमेस्टिका
4.कुत्ता---कैनिस फैमिलियर्स
5.गाय---बॉस इंडिकस
6.भैँस---बुबालस बुबालिस
7.बैल---बॉस प्रिमिजिनियस टारस
8.बकरी---केप्टा हिटमस
9.भेँड़---ओवीज अराइज
10.सुअर---सुसस्फ्रोका डोमेस्टिका
11.शेर---पैँथरा लियो
12.बाघ---पैँथरा टाइग्रिस
13.चीता---पैँथरा पार्डुस
14.भालू---उर्सुस मैटिटिमस कार्नीवेरा
15.खरगोश---ऑरिक्टोलेगस कुनिकुलस
16.हिरण---सर्वस एलाफस
17.ऊँट---कैमेलस डोमेडेरियस
18.लोमडी---कैनीडे
19.लंगुर---होमिनोडिया
20.बारहसिँघा---रुसर्वस डूवासेली
21.मक्खी---मस्का डोमेस्टिका
22.आम---मैग्नीफेरा इंडिका
23.धान---औरिजया सैटिवाट
24.गेहूँ---ट्रिक्टिकम एस्टिवियम
25.मटर---पिसम सेटिवियम
26.सरसोँ---ब्रेसिका कम्पेस्टरीज
27.मोर---पावो क्रिस्टेसस
28.हाथी---एफिलास इंडिका
29.डॉल्फिन---प्लाटेनिस्टा गैँकेटिका
30.कमल---नेलंबो न्यूसिफेरा गार्टन
31.बरगद---फाइकस बेँधालेँसिस
32.घोड़ा---ईक्वस कैबेलस
33.गन्ना---सुगरेन्स औफिसीनेरम
34.प्याज---ऑलियम सिपिया
35.कपास---गैसीपीयम
36.मुंगफली---एरैकिस 
37.कॉफी---कॉफिया अरेबिका
38.चाय---थिया साइनेनिसस
39.अंगुर---विटियस
40.हल्दी---कुरकुमा लोँगा
41.मक्का---जिया मेज
42.टमाटर---लाइकोप्रेसिकन एस्कुलेँटम
43.नारियल---कोको न्यूसीफेरा
44.सेब---मेलस प्यूमिया/डोमेस्टिका
45.नाशपाती---पाइरस क्यूमिनिस
46.केसर---क्रोकस सैटिवियस
47.काजू---एनाकार्डियम अरोमैटिकम
48.गाजर---डाकस कैरोटा
49.अदरक---जिँजिबर ऑफिसिनेल
50.फुलगोभी---ब्रासिका औलिरेशिया
51.लहसून---एलियम सेराइवन
52.बाँस---बेँबुसा स्पे
53.बाजरा---पेनिसिटम अमेरीकोनम
54.लालमिर्च---कैप्सियम एनुअम
55.कालीमिर्च---पाइपर नाइग्रम
56बादाम---प्रुनस अरमेनिका 
57.इलायची---इलिटेरिया कोर्डेमोमम
58.केला---म्यूजा पेराडिसिएका
59.मुली---रेफेनस  

तरंग चलती हैं, तो वे अपने साथ ले जाती हैं
ans : - -ऊर्जा
2.: - सूर्य ग्रहण के समय सूर्य का कौन-सा भाग दिखाई देता है?
ans : - किरीट
3.: - कपड़ों से जंग के धब्बे हटाने के लिये प्रयोग किया 

ans : - -ऑक्ज़ैलिक अम्ल
4.: - गन्ने में ‘लाल सड़न रोग’ किसके कारण उत्पन्न होता है?
ans : - कवकों द्वारा
5.: - टेलीविजन का आविष्कार किसने किया था?
ans : - जे. एल. बेयर्ड
6.: - किस प्रकार के ऊतक शरीर के सुरक्षा कवच का कार्य करते हैं?
ans : - एपिथीलियम ऊतक
7.: - मनुष्य ने सर्वप्रथम किस जन्तु को अपना पालतू बनाया?
ans : - कुत्ता
8.: - किस वैज्ञानिक ने सर्वप्रथम बर्फ़ के दो टुकड़ों को आपस में घिसकर पिघला दिया?
ans : - डेवी
9: - हीरा चमकदार क्यों दिखाई देता है?
ans : - सामूहिक आंतरिक परावर्तन के कारण
10.: - ‘गोबर गैस’ में मुख्य रूप से क्या पाया जाता है।
ans : - मिथेन
11.: - निम्न में से कौन-सा आहार मानव शरीर में नये ऊतकों की वृद्धि के लिए पोषक तत्व प्रदान करता है?
ans : - पनीर
12.: - निम्न में से कौन एक उड़ने वाली छिपकली है?
ans : - ड्रेको
13.: - अंगूर में कौन-सा अम्ल पाया जाता है?
ans : - टार्टरिक अम्ल
14.: - कैंसर सम्बन्धी रोगों का अध्ययन कहलाता है
ans : - oncology
15.: - घोंसला बनाने वाला एकमात्र साँप कौन-सा है?
ans : - किंग कोबरा
16.: - भारत में पायी जाने वाली सबसे बड़ी मछली कौन-सी है?
ans : - ह्वेल शार्क
17.: - दालें किसका एक अच्छा स्रोत होती हैं?
ans : - प्रोटीन
18.: - देशी घी में से सुगन्ध क्यों आती है?
ans : - डाइएसिटिल के कारण
19.: - इन्द्रधनुष में किस रंग का विक्षेपण अधिक होता है?
ans : - लाल रंग
20.: - सूर्य की किरण में कितने रंग होते हैं?
ans : - 7
21.: - ‘टाइपराइटर’ (टंकण मशीन) के आविष्कारक कौन हैं?
ans : - शोल्स
22.: - सिरका को लैटिन भाषा में क्या कहा जाता है।
ans : - ऐसीटम
23.: - दूध की शुद्धता का मापन किस यन्त्र से किया जाता है?
ans : - लैक्टोमीटर
24.: - पृथ्वी पर सबसे अधिक मात्रा में पाया जाने वाला धातु तत्त्व कौन-सा है?
ans : - ऐलुमिनियम
25.: - मोती मुख्य रूप से किस पदार्थ का बना होता है?
ans : - कैल्सियम कार्बोनेट
26.: - मानव शरीर में सबसे अधिक मात्रा में कौन-सा तत्व पाया जाता है?
ans : - ऑक्सीजन
27.: - आम का वानस्पतिक नाम क्या है?
ans : - मेंगीफ़ेरा इण्डिका
28.: - कॉफी पाउडर के साथ मिलाया जाने वाला ‘चिकोरी चूर्ण’ प्राप्त होता है
ans : - -जड़ों से
29.: - ‘विटामिन-सी’ का सबसे अच्छा स्त्रोत क्या है?
ans : - आंवला
30.: - सबसे अधिक तीव्रता की ध्वनि कौन उत्पन्न करता है?
ans : - बाघ
31.: - मानव शरीर में सबसे लम्बी कोशिका कौन-सी होती है?
ans : - तंत्रिका कोशिका
32.: - दाँत मुख्य रूप से किस पदार्थ के बने होते हैं?
ans : - डेंटाइन के
33.: - किस जंतु की आकृति पैर की चप्पल के समान होती है?
ans : - पैरामीशियम
34.: - निम्न में से किस पदार्थ में प्रोटीन नहीं पाया जाता है?
ans : - चावल
35.: - मानव का मस्तिष्क लगभग कितने ग्राम का होता है?
ans : - 1350
36.: - रक्त में पायी जाने वाली धातु है
ans : - -लोहा
37.: - मांसपेशियों में किस अम्ल के एकत्रित होने से थकावट आती है?
ans : - लैक्टिक अम्ल
38.: - किण्वन का उदाहरण है
ans : - -दूध का खट्टा होना,खाने की ब्रेड का बनना,गीले आटे का खट्टा होना
39.: - केंचुए की कितनी आँखें होती हैं?
ans : - एक भी नहीं
40.: - गाजर किस विटामिन का समृद्ध स्रोत है?
ans : - विटामिन a

 *भौतिक राशि physical quantities अन्य भौतिक राशियों से संबंध* 

1. क्षेत्रफल area लंबाई × चौड़ाई

2. आयतन volume लंबाई× चौड़ाई×ऊंचाई

3. द्रव्यमान घनत्व density द्रव्यमान/आय
4. आवृत्ति frequency 1/आवर्तकाल

5. वेग velocity विस्थापन/समय

6. चाल speed दूरी/समय

7. त्वरण acceleration वेग/समय

8. बल force द्रव्यमान × त्वरण

9. आवेग impulse बल × समय

10. कार्य work बल × दूरी

11. ऊर्जा energy बल × दूरी

12. शक्ति power कार्य/समय

13. संवेग momentum द्रव्यमान × वेग

14. दाब pressure बल/क्षेत्रफल

15. प्रतिबल stress बल/क्षेत्रफल

16. विकृति strain विमा में परिवर्तन/मूल विमा

17. प्रत्यास्थता गुणांक coefficient of elasticity प्रतिबल/विकृति

18. पृष्ठ तनाव surface tension बल/लंबाई

19. पृष्ठ ऊर्जा surface energy ऊर्जा/क्षेत्रफल

20. वेग प्रवणता velocity gradient वेग/दूरी

21. दाब प्रवणता pressure gradient दाब/दूरी

22. श्यानता गुणांक coefficient of viscosity बल/(क्षेत्रफल× वेग प्रवणता)

23. कोण angel चाप/त्रिज्या

24. त्रिकोणमितीय अनुपात trigonometric ratio लंबाई/लंबाई

25. कोणीय वेग angular velocity कोण/समय

26. कोणीय त्वरण angular acelleration कोणीय वेग/समय

27. कोणीय संवेग angular momentum जड़त्व आघूर्ण × कोणीय वेग

28. जड़त्व आघूर्ण moment of inertia द्रव्यमान× (परिभ्रमण त्रिज्या)2

29. बल आघूर्ण torque बल × दूरी

30. कोणीय आवृत्ति angular frequency 2π × आवृत्ति

31. गुरुत्वीय सार्वत्रिक नियतांक universal constant of gravity बल× (दूरी)2/(द्रव्यमान)2

32. प्लांक नियतांक plank’s constant ऊर्जा/आवृत्ति

33. विशिष्ट उष्मा specific heat उष्मीय ऊर्जा/(द्रव्यमान× ताप)

34. उष्मा धारिता heat capacity ऊष्मीय ऊर्जा/ताप

35. बोल्टजमान नियतांक boltzmann’s constant ऊर्जा/ताप

36. स्टीफन नियतांक stefan’s constant (ऊर्जा/क्षेत्रफल× समय)/(ताप)4

37. गैस नियतांक gas constant (दाब× आयतन)/(मोल× ताप )

38. आवेश charge विद्युत धारा × समय

39. विभवातंर potential difference कार्य/आवेश

40. प्रतिरोध resistance विभवांतर/विद्युत धारा

41. धारिता capacity आवेश/विभवांतर

42. विद्युत क्षेत्र electric field वैद्युत बल/आवेश

43. चुम्बकीय क्षेत्र magnetic field बल/(विद्युत धारा× लंबाई)

44. चुम्बकीय फ्लक्स magnetic flux चुम्बकीय क्षेत्र × लंबाई

45. प्रेरकत्व inductance चुम्बकीय फ्लक्स/विद्युत धारा

46. वीन नियतांक wein’s constant तरंगदैर्ध्य ×ताप

47. चालकता conductivity 1/प्रतिरोध

48. एंट्रॅापी entropy ऊष्मीय ऊर्जा / ताप

49. गुप्त उष्मा latent heat उष्मीय ऊर्जा / द्रव्यमान

50. तापीय प्रसार गुणांक coefficient of thermal expansion विमा में परिवर्तन / (मूल विमा × ताप )

nbsp51. आयतन प्रत्यास्थता गुणांक bulk modulus ( आयतन × दाब में परिवर्तन )/आयतन में परिवर्तन

52. वैद्युत प्रतिरोधकता electric resistance ( प्रतिरोध × क्षेत्रफल )/ लंबाई

53. वैद्युत द्विध्रुव आघूर्ण electric dipole moment बल आघूर्ण / विद्युत क्षेत्र

54. चुम्बकीय द्विध्रुव आघूर्ण magnetic dipole moment बल आघूर्ण / चुम्बकीय क्षेत्र

55. चुम्बकीय क्षेत्र प्रबलता चुम्बकीय आघूर्ण / आयतन

56. अपवर्तनांक refractive index निर्वात में प्रकाश की चाल/माध्यम में प्रकाश की चाल

57. तरंग संख्या wave number 2π / तरंगदैर्ध्य

58. विकिरण शक्ति radiant power उत्सर्जित ऊर्जा / समय

59. विकिरण तीव्रता radiant intensity विकिरण शक्ति / घन कोण

60. हबल नियतांक hubble constant पश्च सरण चाल /दूरी

*जीव विज्ञान के प्रश्न* :-

1.: - मांसपेशियों में किस अम्ल के एकत्रित होने से थकावट आती है?
ans : - लैक्टिक अम्ल
2.: - अंगूर में कौन-सा अम्ल पाया जाता है?
ans : - टार्टरिक अम्ल
3.: - कैंसर सम्बन्धी रोगों का अध्ययन कहलाता है
ans : - -ऑरगेनोलॉजी
4.: - मानव शरीर में सबसे लम्बी कोशिका कौन-सी होती है?
ans : - तंत्रिका कोशिका
5.: - दाँत मुख्य रूप से किस पदार्थ के बने होते हैं?
ans : - डेंटाइन के
6.: - किस जंतु की आकृति पैर की चप्पल के समान होती है?
ans : - पैरामीशियम
7.: - केंचुए की कितनी आँखें होती हैं?
ans : - एक भी नहीं
8.: - गाजर किस विटामिन का समृद्ध स्रोत है?
ans : - विटामिन a
9.: - निम्न में से किस पदार्थ में प्रोटीन नहीं पाया जाता है?
ans : - चावल
10.: - मानव का मस्तिष्क लगभग कितने ग्राम का होता है?
ans : - 1350
11.: - रक्त में पायी जाने वाली धातु है
ans : - -लोहा
12.: - किण्वन का उदाहरण है
ans : - -दूध का खट्टा होना,खाने की ब्रेड का बनना,गीले आटे का खट्टा होना
13.: - निम्न में से कौन-सा आहार मानव शरीर में नये ऊतकों की वृद्धि के लिए पोषक तत्व प्रदान करता है?
ans : - पनीर
14.: - निम्न में से कौन एक उड़ने वाली छिपकली है?
ans : - ड्रेको
15.: - घोंसला बनाने वाला एकमात्र साँप कौन-सा है?
ans : - किंग कोबरा
16.: - भारत में पायी जाने वाली सबसे बड़ी मछली कौन-सी है?
ans : - ह्वेल शार्क
17.: - दालें किसका एक अच्छा स्रोत होती हैं?
ans : - प्रोटीन
18.: - देशी घी में से सुगन्ध क्यों आती है?
ans : - डाइएसिटिल के कारण
19.: - इन्द्रधनुष में किस रंग का विक्षेपण अधिक होता है?
ans : - लाल रंग
20.: - टेलीविजन का आविष्कार किसने किया था?
ans : - जे. एल. बेयर्ड
21: - हीरा चमकदार क्यों दिखाई देता है?
ans : - सामूहिक आंतरिक परावर्तन के कारण
22.: - ‘गोबर गैस’ में मुख्य रूप से क्या पाया जाता है।
ans : - मिथेन
23.: - दूध की शुद्धता का मापन किस यन्त्र से किया जाता है?
ans : - लैक्टोमीटर
24.: - पृथ्वी पर सबसे अधिक मात्रा में पाया जाने वाला धातु तत्त्व कौन-सा है?
ans : - ऐलुमिनियम
25.: - मोती मुख्य रूप से किस पदार्थ का बना होता है?
ans : - कैल्सियम कार्बोनेट
26.: - मानव शरीर में सबसे अधिक मात्रा में कौन-सा तत्व पाया जाता है?
ans : - ऑक्सीजन
27.: - किस प्रकार के ऊतक शरीर के सुरक्षा कवच का कार्य करते हैं?
ans : - एपिथीलियम ऊतक
28.: - मनुष्य ने सर्वप्रथम किस जन्तु को अपना पालतू बनाया?
ans : - कुत्ता
29.: - किस वैज्ञानिक ने सर्वप्रथम बर्फ़ के दो टुकड़ों को आपस में घिसकर पिघला दिया?
ans : - डेवी
30.: - सबसे अधिक तीव्रता की ध्वनि कौन उत्पन्न करता है?
ans : - बाघ
31.: - जब ध्वनि तरंग चलती हैं, तो वे अपने साथ ले जाती हैं
ans : - -ऊर्जा
32.: - सूर्य ग्रहण के समय सूर्य का कौन-सा भाग दिखाई देता है?
ans : - किरीट
33.: - सूर्य की किरण में कितने रंग होते हैं?
ans : - 7
34.: - ‘टाइपराइटर’ (टंकण मशीन) के आविष्कारक कौन हैं?
ans : - शोल्स
35.: - सिरका को लैटिन भाषा में क्या कहा जाता है।
ans : - ऐसीटम
36.: - कपड़ों से जंग के धब्बे हटाने के लिये प्रयोग किया जाता है
ans : - -ऑक्ज़ैलिक अम्ल
37.: - गन्ने में ‘लाल सड़न रोग’ किसके कारण उत्पन्न होता है?
ans : - कवकों द्वारा
38.: - आम का वानस्पतिक नाम क्या है?
ans : - मेंगीफ़ेरा इण्डिका
39.: - कॉफी पाउडर के साथ मिलाया जाने वाला ‘चिकोरी चूर्ण’ प्राप्त होता है
ans : - -जड़ों से
40.: - ‘विटामिन-सी’ का सबसे अच्छा स्त्रोत क्या है?
ans : - आंवला

  *☄भारतीय संविधान - प्रश्नोत्तर☄*


प्रश्‍न 1- भारतीय संविधान सभा की प्रथम बैठक कब हुई । 
उत्‍तर - 9 दिसम्‍बर 1946 । 
प्रश्‍न 2- स‍ंविधान सभा का स्‍थाई अध्‍यक्ष कौन था । 
उत्‍तर - डॉ. राजेंन्‍द्र प्रसाद । 
प्रश्‍न 3- संविधान सभा का अस्‍थाई अध्‍यक्ष कौन था । 
उत्‍तर - डॉ. सच्चिदानंद सिन्‍हा । 
प्रश्‍न 4- संविधान सभा की प्रारूप समिति के अध्‍यक्ष कौन थे । 
उत्‍तर - डॉ. भीमराव अम्‍बेडकर । 
प्रश्‍न 5- संविधान सभा का औपचारिक रूप से प्रतिपादन किसने किया । 
उत्‍तर - एम. एन. राय । 
प्रश्‍न 6- भारत में संविधान सभा गठित करने का आधार क्‍या था । 
उत्‍तर - कैबिनेट मिशन योजना (1946) । 
प्रश्‍न 7- संविधान के गठन की मांग सर्वप्रथम 1895 में किस व्‍यक्ति ने की । 
उत्‍तर - बाल गंगाधर तिलक । 
प्रश्‍न 8- संविधान सभा में देशी रियासतों के कितने प्रतिनिधि थे । 
उत्‍तर - 70 । 
प्रश्‍न 9- संविधान सभा में किस देशी रियासत के प्रतिनिधि ने भाग नही लिया । 
उत्‍तर - हैदराबाद । 
प्रश्‍न 10- बी. आर. अम्‍बेडकर कहॉं के संविधान सभा में निर्वाचित हुए । 
उत्‍तर - बंगाल से । 
प्रश्‍न 11- संविधान सभा का संवैधानिक सलाहकार किसे नियुक्‍त किया गया था । 
उत्‍तर - बी. एन. राव । 
प्रश्‍न 12- संविधान सभा की प्रारूप समिति का गठन कब हुआ । 
उत्‍तर - 29 अगस्‍त 1947 । 
प्रश्‍न 13- संविधान की प्रारूप समिति के समक्ष प्रस्‍तावना का प्रस्‍ताव किसने रखा । 
उत्‍तर - जवाहर लाल नेहरू । 
प्रश्‍न 14- संविधान सभा की रचना हेतु संविधान का विचार सर्वप्रथम किसने प्रस्‍तुत किया । 
उत्‍तर - स्‍वराज पार्टी ने 1924 में । 
प्रश्‍न 15- संविधान सभा में भारत के संविधान को कब स्‍वीकृत किया । 
उत्‍तर - 26 नवम्‍बर 1946 । 
प्रश्‍न 16- संविधान को बनाने में कितना समय लगा । 
उत्‍तर - 2 वर्ष 11 माह 18 दिन । 
प्रश्‍न 17- स‍ंविधान में कितने अनुच्‍छेद है। 
उत्‍तर - 444 । 
प्रश्‍न 18- संविधान में कितने अध्‍याय है। 
उत्‍तर - 22 । 
प्रश्‍न 19- भारतीय सभा में कितनी अनुसूचियॉ है। 
उत्‍तर - 12 । 
प्रश्‍न 20- संविधान सभा का चुनाव किस आधार पर हुआ । 
उत्‍तर - वर्गीय मताधिकार पर।

*महत्वपूर्ण फॉर्मूले एवं जानकारियाँ*

👇👌👌

1. तरंग चलती हैं, तो वे अपने साथ ले जाती हैं
ans : - -ऊर्जा
2.: - सूर्य ग्रहण के समय सूर्य का कौन-सा भाग दिखाई देता है?
ans : - किरीट
3.: - कपड़ों से जंग के धब्बे हटाने के लिये प्रयोग किया 

ans : - -ऑक्ज़ैलिक अम्ल
4.: - गन्ने में ‘लाल सड़न रोग’ किसके कारण उत्पन्न होता है?
ans : - कवकों द्वारा
5.: - टेलीविजन का आविष्कार किसने किया था?
ans : - जे. एल. बेयर्ड
6.: - किस प्रकार के ऊतक शरीर के सुरक्षा कवच का कार्य करते हैं?
ans : - एपिथीलियम ऊतक
7.: - मनुष्य ने सर्वप्रथम किस जन्तु को अपना पालतू बनाया?
ans : - कुत्ता
8.: - किस वैज्ञानिक ने सर्वप्रथम बर्फ़ के दो टुकड़ों को आपस में घिसकर पिघला दिया?
ans : - डेवी
9: - हीरा चमकदार क्यों दिखाई देता है?
ans : - सामूहिक आंतरिक परावर्तन के कारण
10.: - ‘गोबर गैस’ में मुख्य रूप से क्या पाया जाता है।
ans : - मिथेन
11.: - निम्न में से कौन-सा आहार मानव शरीर में नये ऊतकों की वृद्धि के लिए पोषक तत्व प्रदान करता है?
ans : - पनीर
12.: - निम्न में से कौन एक उड़ने वाली छिपकली है?
ans : - ड्रेको
13.: - अंगूर में कौन-सा अम्ल पाया जाता है?
ans : - टार्टरिक अम्ल
14.: - कैंसर सम्बन्धी रोगों का अध्ययन कहलाता है
ans : - oncology
15.: - घोंसला बनाने वाला एकमात्र साँप कौन-सा है?
ans : - किंग कोबरा
16.: - भारत में पायी जाने वाली सबसे बड़ी मछली कौन-सी है?
ans : - ह्वेल शार्क
17.: - दालें किसका एक अच्छा स्रोत होती हैं?
ans : - प्रोटीन
18.: - देशी घी में से सुगन्ध क्यों आती है?
ans : - डाइएसिटिल के कारण
19.: - इन्द्रधनुष में किस रंग का विक्षेपण अधिक होता है?
ans : - लाल रंग
20.: - सूर्य की किरण में कितने रंग होते हैं?
ans : - 7
21.: - ‘टाइपराइटर’ (टंकण मशीन) के आविष्कारक कौन हैं?
ans : - शोल्स
22.: - सिरका को लैटिन भाषा में क्या कहा जाता है।
ans : - ऐसीटम
23.: - दूध की शुद्धता का मापन किस यन्त्र से किया जाता है?
ans : - लैक्टोमीटर
24.: - पृथ्वी पर सबसे अधिक मात्रा में पाया जाने वाला धातु तत्त्व कौन-सा है?
ans : - ऐलुमिनियम
25.: - मोती मुख्य रूप से किस पदार्थ का बना होता है?
ans : - कैल्सियम कार्बोनेट
26.: - मानव शरीर में सबसे अधिक मात्रा में कौन-सा तत्व पाया जाता है?
ans : - ऑक्सीजन
27.: - आम का वानस्पतिक नाम क्या है?
ans : - मेंगीफ़ेरा इण्डिका
28.: - कॉफी पाउडर के साथ मिलाया जाने वाला ‘चिकोरी चूर्ण’ प्राप्त होता है
ans : - -जड़ों से
29.: - ‘विटामिन-सी’ का सबसे अच्छा स्त्रोत क्या है?
ans : - आंवला
30.: - सबसे अधिक तीव्रता की ध्वनि कौन उत्पन्न करता है?
ans : - बाघ
31.: - मानव शरीर में सबसे लम्बी कोशिका कौन-सी होती है?
ans : - तंत्रिका कोशिका
32.: - दाँत मुख्य रूप से किस पदार्थ के बने होते हैं?
ans : - डेंटाइन के
33.: - किस जंतु की आकृति पैर की चप्पल के समान होती है?
ans : - पैरामीशियम
34.: - निम्न में से किस पदार्थ में प्रोटीन नहीं पाया जाता है?
ans : - चावल
35.: - मानव का मस्तिष्क लगभग कितने ग्राम का होता है?
ans : - 1350
36.: - रक्त में पायी जाने वाली धातु है
ans : - -लोहा
37.: - मांसपेशियों में किस अम्ल के एकत्रित होने से थकावट आती है?
ans : - लैक्टिक अम्ल
38.: - किण्वन का उदाहरण है
ans : - -दूध का खट्टा होना,खाने की ब्रेड का बनना,गीले आटे का खट्टा होना
39.: - केंचुए की कितनी आँखें होती हैं?
ans : - एक भी नहीं
40.: - गाजर किस विटामिन का समृद्ध स्रोत है?
ans : - विटामिन a

 *भौतिक राशि physical quantities अन्य भौतिक राशियों से संबंध* 

1. क्षेत्रफल area लंबाई × चौड़ाई

2. आयतन volume लंबाई× चौड़ाई×ऊंचाई

3. द्रव्यमान घनत्व density द्रव्यमान/आय
4. आवृत्ति frequency 1/आवर्तकाल

5. वेग velocity विस्थापन/समय

6. चाल speed दूरी/समय

7. त्वरण acceleration वेग/समय

8. बल force द्रव्यमान × त्वरण

9. आवेग impulse बल × समय

10. कार्य work बल × दूरी

11. ऊर्जा energy बल × दूरी

12. शक्ति power कार्य/समय

13. संवेग momentum द्रव्यमान × वेग

14. दाब pressure बल/क्षेत्रफल

15. प्रतिबल stress बल/क्षेत्रफल

16. विकृति strain विमा में परिवर्तन/मूल विमा

17. प्रत्यास्थता गुणांक coefficient of elasticity प्रतिबल/विकृति

18. पृष्ठ तनाव surface tension बल/लंबाई

19. पृष्ठ ऊर्जा surface energy ऊर्जा/क्षेत्रफल

20. वेग प्रवणता velocity gradient वेग/दूरी

21. दाब प्रवणता pressure gradient दाब/दूरी

22. श्यानता गुणांक coefficient of viscosity बल/(क्षेत्रफल× वेग प्रवणता)

23. कोण angel चाप/त्रिज्या

24. त्रिकोणमितीय अनुपात trigonometric ratio लंबाई/लंबाई

25. कोणीय वेग angular velocity कोण/समय

26. कोणीय त्वरण angular acelleration कोणीय वेग/समय

27. कोणीय संवेग angular momentum जड़त्व आघूर्ण × कोणीय वेग

28. जड़त्व आघूर्ण moment of inertia द्रव्यमान× (परिभ्रमण त्रिज्या)2

29. बल आघूर्ण torque बल × दूरी

30. कोणीय आवृत्ति angular frequency 2π × आवृत्ति

31. गुरुत्वीय सार्वत्रिक नियतांक universal constant of gravity बल× (दूरी)2/(द्रव्यमान)2

32. प्लांक नियतांक plank’s constant ऊर्जा/आवृत्ति

33. विशिष्ट उष्मा specific heat उष्मीय ऊर्जा/(द्रव्यमान× ताप)

34. उष्मा धारिता heat capacity ऊष्मीय ऊर्जा/ताप

35. बोल्टजमान नियतांक boltzmann’s constant ऊर्जा/ताप

36. स्टीफन नियतांक stefan’s constant (ऊर्जा/क्षेत्रफल× समय)/(ताप)4

37. गैस नियतांक gas constant (दाब× आयतन)/(मोल× ताप )

38. आवेश charge विद्युत धारा × समय

39. विभवातंर potential difference कार्य/आवेश

40. प्रतिरोध resistance विभवांतर/विद्युत धारा

41. धारिता capacity आवेश/विभवांतर

42. विद्युत क्षेत्र electric field वैद्युत बल/आवेश

43. चुम्बकीय क्षेत्र magnetic field बल/(विद्युत धारा× लंबाई)

44. चुम्बकीय फ्लक्स magnetic flux चुम्बकीय क्षेत्र × लंबाई

45. प्रेरकत्व inductance चुम्बकीय फ्लक्स/विद्युत धारा

46. वीन नियतांक wein’s constant तरंगदैर्ध्य ×ताप

47. चालकता conductivity 1/प्रतिरोध

48. एंट्रॅापी entropy ऊष्मीय ऊर्जा / ताप

49. गुप्त उष्मा latent heat उष्मीय ऊर्जा / द्रव्यमान

50. तापीय प्रसार गुणांक coefficient of thermal expansion विमा में परिवर्तन / (मूल विमा × ताप )

nbsp51. आयतन प्रत्यास्थता गुणांक bulk modulus ( आयतन × दाब में परिवर्तन )/आयतन में परिवर्तन

52. वैद्युत प्रतिरोधकता electric resistance ( प्रतिरोध × क्षेत्रफल )/ लंबाई

53. वैद्युत द्विध्रुव आघूर्ण electric dipole moment बल आघूर्ण / विद्युत क्षेत्र

54. चुम्बकीय द्विध्रुव आघूर्ण magnetic dipole moment बल आघूर्ण / चुम्बकीय क्षेत्र

55. चुम्बकीय क्षेत्र प्रबलता चुम्बकीय आघूर्ण / आयतन

56. अपवर्तनांक refractive index निर्वात में प्रकाश की चाल/माध्यम में प्रकाश की चाल

57. तरंग संख्या wave number 2π / तरंगदैर्ध्य

58. विकिरण शक्ति radiant power उत्सर्जित ऊर्जा / समय

59. विकिरण तीव्रता radiant intensity विकिरण शक्ति / घन कोण

60. हबल नियतांक hubble constant पश्च सरण चाल /दूरी

 *जीव विज्ञान के प्रश्न*

1.: - मांसपेशियों में किस अम्ल के एकत्रित होने से थकावट आती है?
ans : - लैक्टिक अम्ल
2.: - अंगूर में कौन-सा अम्ल पाया जाता है?
ans : - टार्टरिक अम्ल
3.: - कैंसर सम्बन्धी रोगों का अध्ययन कहलाता है
ans : - -ऑरगेनोलॉजी
4.: - मानव शरीर में सबसे लम्बी कोशिका कौन-सी होती है?
ans : - तंत्रिका कोशिका
5.: - दाँत मुख्य रूप से किस पदार्थ के बने होते हैं?
ans : - डेंटाइन के
6.: - किस जंतु की आकृति पैर की चप्पल के समान होती है?
ans : - पैरामीशियम
7.: - केंचुए की कितनी आँखें होती हैं?
ans : - एक भी नहीं
8.: - गाजर किस विटामिन का समृद्ध स्रोत है?
ans : - विटामिन a
9.: - निम्न में से किस पदार्थ में प्रोटीन नहीं पाया जाता है?
ans : - चावल
10.: - मानव का मस्तिष्क लगभग कितने ग्राम का होता है?
ans : - 1350
11.: - रक्त में पायी जाने वाली धातु है
ans : - -लोहा
12.: - किण्वन का उदाहरण है
ans : - -दूध का खट्टा होना,खाने की ब्रेड का बनना,गीले आटे का खट्टा होना
13.: - निम्न में से कौन-सा आहार मानव शरीर में नये ऊतकों की वृद्धि के लिए पोषक तत्व प्रदान करता है?
ans : - पनीर
14.: - निम्न में से कौन एक उड़ने वाली छिपकली है?
ans : - ड्रेको
15.: - घोंसला बनाने वाला एकमात्र साँप कौन-सा है?
ans : - किंग कोबरा
16.: - भारत में पायी जाने वाली सबसे बड़ी मछली कौन-सी है?
ans : - ह्वेल शार्क
17.: - दालें किसका एक अच्छा स्रोत होती हैं?
ans : - प्रोटीन
18.: - देशी घी में से सुगन्ध क्यों आती है?
ans : - डाइएसिटिल के कारण
19.: - इन्द्रधनुष में किस रंग का विक्षेपण अधिक होता है?
ans : - लाल रंग
20.: - टेलीविजन का आविष्कार किसने किया था?
ans : - जे. एल. बेयर्ड
21: - हीरा चमकदार क्यों दिखाई देता है?
ans : - सामूहिक आंतरिक परावर्तन के कारण
22.: - ‘गोबर गैस’ में मुख्य रूप से क्या पाया जाता है।
ans : - मिथेन
23.: - दूध की शुद्धता का मापन किस यन्त्र से किया जाता है?
ans : - लैक्टोमीटर
24.: - पृथ्वी पर सबसे अधिक मात्रा में पाया जाने वाला धातु तत्त्व कौन-सा है?
ans : - ऐलुमिनियम
25.: - मोती मुख्य रूप से किस पदार्थ का बना होता है?
ans : - कैल्सियम कार्बोनेट
26.: - मानव शरीर में सबसे अधिक मात्रा में कौन-सा तत्व पाया जाता है?
ans : - ऑक्सीजन
27.: - किस प्रकार के ऊतक शरीर के सुरक्षा कवच का कार्य करते हैं?
ans : - एपिथीलियम ऊतक
28.: - मनुष्य ने सर्वप्रथम किस जन्तु को अपना पालतू बनाया?
ans : - कुत्ता
29.: - किस वैज्ञानिक ने सर्वप्रथम बर्फ़ के दो टुकड़ों को आपस में घिसकर पिघला दिया?
ans : - डेवी
30.: - सबसे अधिक तीव्रता की ध्वनि कौन उत्पन्न करता है?
ans : - बाघ
31.: - जब ध्वनि तरंग चलती हैं, तो वे अपने साथ ले जाती हैं
ans : - -ऊर्जा
32.: - सूर्य ग्रहण के समय सूर्य का कौन-सा भाग दिखाई देता है?
ans : - किरीट
33.: - सूर्य की किरण में कितने रंग होते हैं?
ans : - 7
34.: - ‘टाइपराइटर’ (टंकण मशीन) के आविष्कारक कौन हैं?
ans : - शोल्स
35.: - सिरका को लैटिन भाषा में क्या कहा जाता है।
ans : - ऐसीटम
36.: - कपड़ों से जंग के धब्बे हटाने के लिये प्रयोग किया जाता है
ans : - -ऑक्ज़ैलिक अम्ल
37.: - गन्ने में ‘लाल सड़न रोग’ किसके कारण उत्पन्न होता है?
ans : - कवकों द्वारा
38.: - आम का वानस्पतिक नाम क्या है?
ans : - मेंगीफ़ेरा इण्डिका
39.: - कॉफी पाउडर के साथ मिलाया जाने वाला ‘चिकोरी चूर्ण’ प्राप्त होता है
ans : - -जड़ों से
40.: - ‘विटामिन-सी’ का सबसे अच्छा स्त्रोत क्या है?
ans : - आंँवला

  *☄भारतीय संविधान - प्रश्नोत्तर☄*


प्रश्‍न 1- भारतीय संविधान सभा की प्रथम बैठक कब हुई । 
उत्‍तर - 9 दिसम्‍बर 1946 । 
प्रश्‍न 2- स‍ंविधान सभा का स्‍थाई अध्‍यक्ष कौन था । 
उत्‍तर - डॉ. राजेंन्‍द्र प्रसाद । 
प्रश्‍न 3- संविधान सभा का अस्‍थाई अध्‍यक्ष कौन था । 
उत्‍तर - डॉ. सच्चिदानंद सिन्‍हा । 
प्रश्‍न 4- संविधान सभा की प्रारूप समिति के अध्‍यक्ष कौन थे । 
उत्‍तर - डॉ. भीमराव अम्‍बेडकर । 
प्रश्‍न 5- संविधान सभा का औपचारिक रूप से प्रतिपादन किसने किया । 
उत्‍तर - एम. एन. राय । 
प्रश्‍न 6- भारत में संविधान सभा गठित करने का आधार क्‍या था । 
उत्‍तर - कैबिनेट मिशन योजना (1946) । 
प्रश्‍न 7- संविधान के गठन की मांग सर्वप्रथम 1895 में किस व्‍यक्ति ने की । 
उत्‍तर - बाल गंगाधर तिलक । 
प्रश्‍न 8- संविधान सभा में देशी रियासतों के कितने प्रतिनिधि थे । 
उत्‍तर - 70 । 
प्रश्‍न 9- संविधान सभा में किस देशी रियासत के प्रतिनिधि ने भाग नही लिया । 
उत्‍तर - हैदराबाद । 
प्रश्‍न 10- बी. आर. अम्‍बेडकर कहॉं के संविधान सभा में निर्वाचित हुए । 
उत्‍तर - बंगाल से । 
प्रश्‍न 11- संविधान सभा का संवैधानिक सलाहकार किसे नियुक्‍त किया गया था । 
उत्‍तर - बी. एन. राव । 
प्रश्‍न 12- संविधान सभा की प्रारूप समिति का गठन कब हुआ । 
उत्‍तर - 29 अगस्‍त 1947 । 
प्रश्‍न 13- संविधान की प्रारूप समिति के समक्ष प्रस्‍तावना का प्रस्‍ताव किसने रखा । 
उत्‍तर - जवाहर लाल नेहरू । 
प्रश्‍न 14- संविधान सभा की रचना हेतु संविधान का विचार सर्वप्रथम किसने प्रस्‍तुत किया । 
उत्‍तर - स्‍वराज पार्टी ने 1924 में । 
प्रश्‍न 15- संविधान सभा में भारत के संविधान को कब स्‍वीकृत किया । 
उत्‍तर - 26 नवम्‍बर 1946 । 
प्रश्‍न 16- संविधान को बनाने में कितना समय लगा । 
उत्‍तर - 2 वर्ष 11 माह 18 दिन । 
प्रश्‍न 17- स‍ंविधान में कितने अनुच्‍छेद है। 
उत्‍तर - 444 । 
प्रश्‍न 18- संविधान में कितने अध्‍याय है। 
उत्‍तर - 22 । 
प्रश्‍न 19- भारतीय सभा में कितनी अनुसूचियॉ है। 
उत्‍तर - 12 । 
प्रश्‍न 20- संविधान सभा का चुनाव किस आधार पर हुआ । 
उत्‍तर - वर्गीय मताधिकार पर ।

     आपसे निवेदन है कि इस मैसेज को सभी छात्रो तक पहुँचाऐँ |

1. (α+в)²= α²+2αв+в²
2. (α+в)²= (α-в)²+4αв
3. (α-в)²= α²-2αв+в²
4. (α-в)²= (α+в)²-4αв
5. α² + в²= (α+в)² - 2αв.
6. α² + в²= (α-в)² + 2αв.
7. α²-в² =(α + в)(α - в)
8. 2(α² + в²) = (α+ в)² + (α - в)²
9. 4αв = (α + в)² -(α-в)²
10. αв ={(α+в)/2}²-{(α-в)/2}²
11. (α + в + ¢)² = α² + в² + ¢² + 2(αв + в¢ + ¢α)
12. (α + в)³ = α³ + 3α²в + 3αв² + в³
13. (α + в)³ = α³ + в³ + 3αв(α + в)
14. (α-в)³=α³-3α²в+3αв²-в³
15. α³ + в³ = (α + в) (α² -αв + в²)
16. α³ + в³ = (α+ в)³ -3αв(α+ в)
17. α³ -в³ = (α -в) (α² + αв + в²)
18. α³ -в³ = (α-в)³ + 3αв(α-в)
ѕιη0° =0
ѕιη30° = 1/2
ѕιη45° = 1/√2
ѕιη60° = √3/2
ѕιη90° = 1
¢σѕ ιѕ σρρσѕιтє σƒ ѕιη
тαη0° = 0
тαη30° = 1/√3
тαη45° = 1
тαη60° = √3
тαη90° = ∞
¢σт ιѕ σρρσѕιтє σƒ тαη
ѕє¢0° = 1
ѕє¢30° = 2/√3
ѕє¢45° = √2
ѕє¢60° = 2
ѕє¢90° = ∞
¢σѕє¢ ιѕ σρρσѕιтє σƒ ѕє¢
2ѕιηα¢σѕв=ѕιη(α+в)+ѕιη(α-в)
2¢σѕαѕιηв=ѕιη(α+в)-ѕιη(α-в)
2¢σѕα¢σѕв=¢σѕ(α+в)+¢σѕ(α-в)
2ѕιηαѕιηв=¢σѕ(α-в)-¢σѕ(α+в)
ѕιη(α+в)=ѕιηα ¢σѕв+ ¢σѕα ѕιηв.
» ¢σѕ(α+в)=¢σѕα ¢σѕв - ѕιηα ѕιηв.
» ѕιη(α-в)=ѕιηα¢σѕв-¢σѕαѕιηв.
» ¢σѕ(α-в)=¢σѕα¢σѕв+ѕιηαѕιηв.
» тαη(α+в)= (тαηα + тαηв)/ (1−тαηαтαηв)
» тαη(α−в)= (тαηα − тαηв) / (1+ тαηαтαηв)
» ¢σт(α+в)= (¢σтα¢σтв −1) / (¢σтα + ¢σтв)
» ¢σт(α−в)= (¢σтα¢σтв + 1) / (¢σтв− ¢σтα)
» ѕιη(α+в)=ѕιηα ¢σѕв+ ¢σѕα ѕιηв.
» ¢σѕ(α+в)=¢σѕα ¢σѕв +ѕιηα ѕιηв.» ѕιη(α-в)=ѕιηα¢σѕв-¢σѕαѕιηв.
» ¢σѕ(α-в)=¢σѕα¢σѕв+ѕιηαѕιηв.
» тαη(α+в)= (тαηα + тαηв)/ (1−тαηαтαηв)
» тαη(α−в)= (тαηα − тαηв) / (1+ тαηαтαηв)
» ¢σт(α+в)= (¢σтα¢σтв −1) / (¢σтα + ¢σтв)
» ¢σт(α−в)= (¢σтα¢σтв + 1) / (¢σтв− ¢σтα)
α/ѕιηα = в/ѕιηв = ¢/ѕιη¢ = 2я
» α = в ¢σѕ¢ + ¢ ¢σѕв
» в = α ¢σѕ¢ + ¢ ¢σѕα
» ¢ = α ¢σѕв + в ¢σѕα
» ¢σѕα = (в² + ¢²− α²) / 2в¢
» ¢σѕв = (¢² + α²− в²) / 2¢α
» ¢σѕ¢ = (α² + в²− ¢²) / 2¢α
» δ = αв¢/4я
» ѕιηθ = 0 тнєη,θ = ηπ
» ѕιηθ = 1 тнєη,θ = (4η + 1)π/2
» ѕιηθ =−1 тнєη,θ = (4η− 1)π/2
» ѕιηθ = ѕιηα тнєη,θ = ηπ (−1)^ηα

1. ѕιη2α = 2ѕιηα¢σѕα
2. ¢σѕ2α = ¢σѕ²α − ѕιη²α
3. ¢σѕ2α = 2¢σѕ²α − 1
4. ¢σѕ2α = 1 − ѕιη²α
5. 2ѕιη²α = 1 − ¢σѕ2α
6. 1 + ѕιη2α = (ѕιηα + ¢σѕα)²
7. 1 − ѕιη2α = (ѕιηα − ¢σѕα)²
8. тαη2α = 2тαηα / (1 − тαη²α)
9. ѕιη2α = 2тαηα / (1 + тαη²α)
10. ¢σѕ2α = (1 − тαη²α) / (1 + тαη²α)
11. 4ѕιη³α = 3ѕιηα − ѕιη3α
12. 4¢σѕ³α = 3¢σѕα + ¢σѕ3α

» ѕιη²θ+¢σѕ²θ=1
» ѕє¢²θ-тαη²θ=1
» ¢σѕє¢²θ-¢σт²θ=1
» ѕιηθ=1/¢σѕє¢θ
» ¢σѕє¢θ=1/ѕιηθ
» ¢σѕθ=1/ѕє¢θ
» ѕє¢θ=1/¢σѕθ
» тαηθ=1/¢σтθ
» ¢σтθ=1/тαηθ
» тαηθ=ѕιηθ/¢σѕθ

*"महत्वपूर्ण"*

   9th,10th,11th & 12th गणित विषय के सारे फॉर्मूले हैँ | कृपया करके सभी बच्चों के माता -पिता को जरूर शेयर करें और बच्चों को दिखाने को कहें।

     *धन्यवाद साथियों, बहुत ही महत्वपूर्ण जानकारी है | उम्मीद करता हूँ आखिरी  तक पढकर आगे पोस्ट करेंगे |*

» b. a. — bachelor of arts.
» m. a. — master of arts. »b.tech - bachelor of technology
» b. sc. — bachelor of science
» m. sc. — master of science
» b. sc. ag. — bachelor of science in agriculture
» m. sc. ag. — master of science in agriculture
» m. b. b. s. — bachelor of medicine and bachelor of surgery
» b.a.m.s- bachelor of ayurved medicine and surgery
» m. d. — doctor of medicine
» m. s. — master of surgery
» ph. d. / d. phil. — doctor of philosophy (arts & science)
» d. litt./lit. — doctor of literature / doctor of letters
» d. sc. — doctor of science
» b. com. — bachelor of commerce
» m. com. — master of commerce
» dr. — doctor
» b. p. — blood pressure
» mr. — mister
» mrs. — mistress
» m.s. — miss (used for female married & unmarried)
» miss — used before unmarried girls)
» m. p. — member of parliament
» m. l. a. — member of legislative assembly
» m. l. c. — member of legislative council
» p. m. — prime minister
» c. m. — chief minister
» c-in-c — commander-in-chief
» l. d. c. — lower division clerk
» u. d. c. — upper division clerk
» lt. gov. — lieutenant governor
» d. m. — district magistrate
» v. i. p. — very important  person
» i. t. o. — income tax officer
» c. i. d. — criminal investigation department
» c/o — care of
» s/o — son of
» c. b. i. — central bureau of investigation
» g. p. o. — general post office
» h. q. — head quarters
» e. o. e. — errors and omissions excepted
» kg. — kilogram
» kw. — kilowatts
gm. — gram
km. — kilometer
ltd. — limited
m. p. h. — miles per hour
km. p. h. — kilometre per hour
p. t. o. — please turn over
p. w. d. — public works department
c. p. w. d. — central public works department
u. s. a. — united states of america
u. k. — united kingdom (england)
u. p. — uttar pradesh
m. p. — madhya pradesh
h. p. — himachal pradesh
u. n. o. — united nations organization
w. h. o. — world health organization
b. b. c. — british broadcasting corporation
b. c. — before christ
a. c. — air conditioned
i. g. — inspector general (of police)
d. i. g. — deputy inspector general (of police)
s. s. p. — senior superintendent of police
d. s. p. — deputy superintendent of police
s. d. m. — sub-divisional magistrate
s. m. — station master
a. s. m. — assistant station master
v. c. — vice-chancellor
a. g. — accountant general
c. r. — confidential report
i. a. s. — indian administrative service
i. p. s. — indian police service
i. f. s. — indian foreign service or indian forest service
i. r. s. — indian revenue service
p. c. s. — provincial civil service
m. e. s. — military engineering service

☀full form of some technical words
» virus - vital information resource under seized.
» 3g -3rd generation.
» gsm - global system for mobile communication.
» cdma - code division multiple access.
» umts - universal mobile telecommunication system.
» sim - subscriber identity module .
» avi = audio video interleave
» rts = real time streaming
» sis = symbian
os installer file
» amr = adaptive multi-rate codec
» jad = java application descriptor
» jar = java archive
» jad = java application descriptor
» 3gpp = 3rd generation partnership project
» 3gp = 3rd generation project
» mp3 = mpeg player-3
» mp4 = mpeg-4 video file
» aac = advanced audio coding
» gif= graphic interchangeable format
» jpeg = joint photographic expert group
» bmp = bitmap
» swf = shock wave flash
» wmv = windows media video
» wma = windows media audio
» wav = waveform audio
» png = portable network graphics
» doc =document (microsoft corporation)
» pdf = portable document format
» m3g = mobile 3d graphics
» m4a = mpeg-4 audio file
» nth = nokia theme (series 40)
» thm = themes (sony ericsson)
» mmf =synthetic music mobile application file
» nrt = nokia ringtone
» xmf = extensible music file
» wbmp = wireless bitmap image
» dvx = divx video
» html = hyper text markup language
» wml =wireless markup language
» cd -compact disk.
» dvd - digital versatile disk.
» crt - cathode ray tube.
» dat - digital audio tape.
» dos - disk operating system.
» gui -graphical
user interface.
» http - hyper text transfer protocol.
» ip - internet protocol.
» isp - internet service provider.
» tcp - transmission control protocol.
» ups - uninterruptible power supply.
» hsdpa -high speed downlink packet access.
» edge - enhanced data rate for evolution.
» gsm- [global system for mobile communication]
» vhf - very high frequency.
» uhf - ultra highfrequency.
» gprs - general packet radio service.
» wap - wireless application protocol.
» tcp - transmission control protocol.
» arpanet - advanced research project agency network.
» ibm - international business machines.
» hp - hewlett packard.
» am/fm - amplitude/ frequency modulation

*📜😇 चार वेद* -

ऋग्वेद , 
अथर्वेद ,यजुर्वेद , सामवेद

*📜😇 पंच तत्त्व* -

पृथ्वी ,
जल , 
अग्नि , 
वायु , 
आकाश !

📜😇  आठ दिशाएं* -

पूर्व , 
पश्चिम , 
उत्तर , 
दक्षिण ,
ईशान , 
नैऋत्य , 
वायव्य

Wednesday, February 23, 2022

🎓 एक सुसंवाद : दहावी-बारावी बोर्ड परीक्षा देणाऱ्या मुलांच्या पालकांशी.

परिक्षा तोंडावर आली असताना पालकांनी काय करावं व काय करू नये याविषयी काही गोष्टी सुचवावेसे वाटतं..

🔰 पालकांनी काय करू नये.... ❌
🔰 काय करावे....✔️

अधिक आणि सविस्तर मार्गदर्शनासाठी..👇🏻

Friday, February 11, 2022

दहावी प्रश्नपत्रिका पेढी : 2022

🎓 प्रिय विद्यार्थी मित्रांनो,

यंदा दहावीच्या बोर्ड परीक्षेची उत्तमतेने तयारी करण्यासाठी बोर्डाने सर्व विषयांसाठी सराव प्रश्न-पत्रिका आणि प्रश्नसंच आदर्श नमूना उत्तरासहित उपलब्ध करून दिले आहेत, कृपया ह्याचा पूरक अभ्यासासाठी अवश्य वापर करून घ्या जेणेंकरुन परीक्षेत घवघवीत यश संपादन करता येईल..

सर्व सामान्य ते हुशार विद्यार्थ्यांसाठी ह्या प्रश्नपत्रिका पेढी ( Question Data Bank )  अभ्यासात खूप फायदेशीर ठरेल ह्यात शंका नाही मित्रांनो..

ह्या प्रश्नपेढी संच आपणास पुढील संकेतस्थळवर मिळेल..👇🏻

Saturday, February 5, 2022

दहावी-बारावी प्रश्नपत्रिका संच सरावासाठी

राज्य मंडळाच्या  इ. १० वी व इ. १२ वीच्या विद्यार्थ्यांना प्रश्न प्रकारांचा सराव व माहिती होण्यासाठी
राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, महाराष्ट्र तर्फे विषयनिहाय प्रश्नपेढी विकसित करण्यात आल्या आहेत.

 या प्रश्नपेढ्या www.maa.ac.in  या संकेतस्थळावर  उपलब्ध करून देण्यात येत आहेत. विद्यार्थ्यांनी याचा लाभ घ्यावा. 

परीक्षेपूर्वी विद्यार्थ्यांना प्रत्येक विषयांचा सराव, स्वयंअध्ययनासाठी या प्रश्नपेढ्यांची मदत होईल आणि परीक्षेला जाण्यापूर्वी त्यांचा आत्मविश्‍वास वाढेल, या हेतूने हे प्रश्‍नसंच तयार केले जात आहेत.

सौजन्याने: 
राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, महाराष्ट्र

Thursday, February 3, 2022

📣 राज्य शिक्षण मंडळाने 10 वी -12 वी परीक्षेसंदर्भात घेतले महत्वाचे निर्णय.

✒️ राज्यातील 10 वी 12 वीच्या परीक्षा ऑफलाईनच होणार असे महाराष्ट्र माध्यमिक शिक्षण मंडळाने आज स्पष्ट केले आहे

🗣️ तसेच 12 वी च्या परीक्षा 4 ते 30 मार्च , तर 10 वी 15 मार्च ते 4 एप्रिल या कालावधीत होणार - अशी माहिती राज्य शिक्षण बोर्डाचे अध्यक्ष शरद गोसावी यांनी  दिली आहे 

🤷‍♂️ कसे असणार परीक्षेचे स्वरूप.. ?

🔰 जे विद्यार्थी अंतर्गत मूल्यमापन परीक्षा देऊ शकले नाहीत - ते विद्यार्थी लेखी परीक्षेनंतर ही परीक्षा देऊ शकणार आहेत , ५ एप्रिल ते २२ एप्रिल या काळात या परीक्षा होणार आहेत..

🔰 विद्यार्थी ज्या शाळेत शिकतो त्याच शाळेत परीक्षा केंद्र असेल - १५ किंवा त्यापेक्षा जास्त विद्यार्थी असेल तर त्या शाळेला उपक्रेंद मिळणार आहे..

🔰 लेखनाचा सराव कमी झाल्यामुळे ४० ते ६० गुणांसाठी १५ मिनिटे अधिक वेळ - तर ७०-१०० गुणांच्या परीक्षेसाठी अर्धा तास जास्त वेळ देण्यात येणार.. 

🔰 सकाळच्या सत्रातील परीक्षा १०.३० वाजता सुरु होणार आहे ,तर विद्यार्थ्यांना १०.२० वाजता प्रश्नपत्रिका देण्यात येणार...

🔰 तर दुपारच्या सत्राची परीक्षा २.३० वाजता सुरु होईल आणि विद्यार्थ्यांना प्रश्नपत्रिका २.२० वाजता देण्यात येणार आहे..

🔰 दरम्यान ७५ टक्के अभ्यासक्रमावर परीक्षा असणार - याव्यतिरिक्त प्रात्यक्षिक परीक्षा शाळेतील शिक्षकच घेतील.


यंदा अशी होणार बोर्डाची परीक्षा...

बारावीच्या परीक्षा ४ मार्च ते ३० मार्च २०२२ दरम्यान ऑफलाइन पद्धतीने होणार...

> १४ फेब्रुवारी ते ३ मार्च तोंडी परीक्षा तसेच प्रॅक्टीकल परीक्षा होतील.

> दहावीच्या लेखी परीक्षा १५ मार्च ते ४ एप्रिल २०२२ दरम्यान ऑफलाइनच होतील.

> २५ फेब्रुवारी ते ३ मार्चदरम्यान दहावीच्या प्रॅक्टिकल परीक्षा होतील.

> परीक्षेसाठी विद्यार्थ्यांचे महाविद्यालय किंवा शाळा हेच उपकेंद्र असेल अशी रचना करण्यात आलीय.

> एखाद्या शाळा किंवा महाविद्यालयामध्ये १५ पेक्षा कमी विद्यार्थी असतील तर जवळचं महाविद्यालय केंद्र असणार आहे.

> करोना काळात ऑनलाईन वर्ग भरत असल्याने विद्यार्थ्यांचा लेखनाचा सराव कमी झालाय ही बाब लक्षात घेऊन वेळ वाढवून देण्याचा निर्णय घेण्यात आलाय.

> ४० टक्के अभ्यासक्रमावर आधारित परीक्षा होणार.

> १० मिनीटं आधी प्रश्नपत्रिका देणार.

> ४० ते ६० गुणांसाठी १५ मिनिटांचा अधिकचा कालावधी देण्यात येणार आहे.

> ७० ते १०० गुणांची परीक्षा असल्यास अर्धा तासाचा अतिरिक्त वेळ देण्यात येणार आहे.

> दहावी आणि बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी हे नियम लागू असतील.

> करोनाच्या पार्श्वभूमीवर एका वर्गात जास्तीत जास्त २५ विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी बसवलं जाणार आहे.

> परीक्षेला विद्यार्थी झीक झॅक पद्धतीने सुरक्षित अंतर ठेऊन बसतील असे नियोजन करण्यात आले आहे.

> करोनामुळे परीक्षा देण्याची संधी हुकली तर ३१ मार्च ते १८ एप्रिलदरम्यान पुन्हा परीक्षा देण्याची संधी दिली जाणार आहे.

> एक्सटर्नल एक्झामिनर म्हणजेच तोंडी परीक्षांसाठी बाह्य शिक्षक नसणार. एकाच विषयाचे दोन शिक्षक असतील तर तेच घेणार परीक्षा.

> एक्सटर्नल शिक्षक आला तर विद्यार्थ्याच्या मानसिकतेवर परिणाम होतो. म्हणून हा निर्णय घेण्यात आलाय.

> परीक्षांचे पर्यवेक्षक हे शाळा कॉलेजमधील असतील की बाहेरील हे लवकरच ठरवलं जाईल.

> अतिरिक्त प्रमाणामध्ये फिरती पथकं नेमण्यात येणार आहेत. विद्यार्थ्यांच्या शाळा, कॉलेजांमध्येच केंद्र असल्याने कॉपीचे प्रकार रोखण्यासाठी विशेष तरतूद करण्यात आलीय.

> परीक्षेसाठी लस बंधनकारक असणार नाही.

😇 10 वी -12 वी -  विद्यार्थी व त्यांच्या पालकांसाठी हि बातमी खूप महत्वाची आहे - आपण इतरांना देखील अवश्य शेअर करा..

Saturday, January 22, 2022

MKCL'S SSC Question Papers and Model Answers (Full Portion) 2021-22

 प्रिय विद्यार्थी मित्रांनो ,

        शैक्षणीक वर्ष  २०२१-२२ ह्या वर्षी दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी MKCL तर्फे इंग्रजी,सेमी -इंग्रजी माध्यमासाठी ३-३ प्रश्नपत्रिका आणि त्याची आदर्श नमुना उत्तर-पत्रिका पूरक सराव अभ्यासासाठी देण्यांत येत आहे. 

       कृपया ह्याचा आपल्या अध्ययनात अवश्य वापर करावा हि विनंती. 

       सौज्यनाने आणि साभार : Maharashtra Knowledge Corporation 



Saturday, June 8, 2019

Updates of SSC Result of Academic year 2018-2019...


💥 ब्रेकिंग! दहावीचा निकाल जाहीर; टक्केवारी घसरली!

⚡ दहावीच्या परीक्षेचा निकाल जाहीर, यंदा दहावीचा निकाल 77.10 टक्के लागला आहे

👍 यंदाही मुलींनी मारली बाजी, यावर्षी विद्यार्थिनींच्या निकालाची टक्केवारी 10.64 टक्क्यांनी जास्त आहे. तर दिव्यांग विद्यार्थ्यांचा निकाल 83.05 टक्के लागला आहे.

😱 निकालाचा टक्का घसरला  : मागच्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा 12.31 टक्क्यांनी निकाल कमी लागला असून गेल्या 5 वर्षांमधील यंदा दहावीचा सगळ्यात कमी निकाल लागला आहे. याआधी 2007 मध्ये 78 टक्के निकाल लागला होता.

📝 विद्यार्थ्यांना गुणपडताळणी आणि उत्तरपत्रिकांच्या छायाप्रतींसाठी 10 जूनपासून अर्ज करता येईल.

🎯 परीक्षेत अनुत्तीर्ण होणाऱ्या किंवा श्रेणी सुधारण्यासाठी इच्छुक विद्यार्थ्यांना जुलै-ऑगस्टमध्ये फेरपरीक्षेची संधी मिळणार आहे.

💁‍♂ विभागवार टक्केवारी : 

पुणे : 82. 48  
नागपूर : 67.27 
औरंगाबाद : 72.20  
मुंबई : 77.04 
कोल्हापूर : 86.58 
अमरावती : 71.98  
नाशिक : 77.58 
लातूर : 72.87 
कोकण : 88.38

🌐 दरम्यान विद्यार्थ्यांना दुपारी 1 वाजल्यापासून बोर्डाच्या अधिकृत संकेतस्थळावर त्यांचा निकाल पाहता येईल. 

👨‍💻 निकालासाठी संकेतस्थळे : 

mahresult.nic.in
maharashtraeducation.com
http://www.sscresult.mkcl.org/



महाराष्ट्र बोर्डाचा (SSC) दहावीच्या निकालाचे वैशीष्ट्ये:





‼BREAKING NEWS‼


--------------------------------
📣दहावीचा निकाल जाहीर.
--------------------------------

📍आज (8 जून) दहावीचा निकाल जाहीर करण्यात आला आहे. या परिक्षेसाठी राज्यातील एकूण 16 लाख विद्यार्थी बसले होते.

--------------------------------

📍या मध्ये सर्वाधिक निकाल 88.38 कोकण विभागाचा लागला आहे, तर सर्वाधिक कमी निकाल 67.27 नागपूर विभागाचा लागला आहे. 

--------------------------------

📍गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदाचा निकाल कमी लागला आहे.

--------------------------------

📍नापास होणार्या विद्यार्थ्यांचा संख्येत १२% वाढ झाली आहे.



महाराष्ट्र बोर्डाचा दहावीचा निकाल उद्या म्हणजेच ८ जून रोजी दुपारी १ वाजता ऑनलाईन जाहीर होणार.  

गेल्या काही दिवसांपासून सोशल मीडियावर दहावीच्या निकालाच्या तारखेची अफवा पसरली होती.

दहावीचा निकाल पहा खलील वेबसाईटवर:
▪www.mahresult.nic.in
▪www.maharashtraeducation.com
▪www.results.mkcl.org
▪mahahsscboard.in












































दहावीचा निकाल आज नाही..... ( 6th June ,2019 )

⚡ सोशलवर निकालाबाबतच्या सुरु असलेल्या अफवांवर विश्वास ठेऊ नका, बोर्डाचे आवाहन..

💁‍♂ गेल्या काही दिवसांपूर्वीच बारावीचा निकाल जाहीर झाला आहे. त्यानंतर दहावीचा निकाल आज जाहीर होणार, अशी शक्यता वर्तवली जात होती. मात्र, आज दहावीचा निकाल जाहीर होणार नाही, असे महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक शालांत परीक्षा म्हणजेच दहावीच्या बोर्डाकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे.

📍 अफवांवर विश्वास ठेऊ नका : सोशल माध्यमांमध्ये दहावीच्या निकालाबाबत फिरणाऱ्या मेसेजवर विश्वास ठेऊ नका. तो मेसेज चुकीचा असून दहावीच्या निकालाची तारीख बोर्डाने अजून जाहीर केली नाही. अशी माहिती बोर्डाच्या अध्यक्षा शंकुतला काळे यांनी दिली.

🤔 काय आहेत अफवांची कारणे? : दरवर्षी जूनच्या पहिल्या आठवड्यात दहावीचा निकाल लागतो. हे लक्षात घेता 6 ते 8 जून दरम्यान निकाल लागू शकतो, असं म्हटलं जात आहे. यामुळे सोशल माध्यमांमध्ये आज निकाल जाहीर होणार आहे असा मेसेज व्हायरल होत होता.


Saturday, April 13, 2019

दहावीचा अभ्यास कसा करावा....?



दहावीचा अभ्यास कसा करावा....?

दहावीच्या  मुलांनी अभ्यास सुरु   केला असेल, कोणी क्लासला जात असतील, कोणी होम ट्युशन लावली असेल, पणा सर्वंचे ध्येय एकच असेल, परोक्षेत चांगले मार्क मिळावेत. अशी अपेक्षा तर पालकांची सुद्धा असेल.
   बघा परिक्षेत चांगले मार्क तर चांगले कॉलेज म्हणजे प्रवेश मिळणार, चांगले मित्र, मग चांगले संस्कार, मग पदवी परिक्षा पास होणार. चांगली गलेलठ्ठ पगाराची नोकरी मिळणार, स्वतःचे घर वगैरे होणार. मग जेव्हा आईवडिल लग्नासाठी मुलगी बघणार ती सुद्धा शिकलेली मिळणार, संसार सुखाचा होणार, आयुष्य मजेत, समाधानी होणार त्यातून आईवडिलांनासुद्धा जीवनाचे सार्थक झाल्यासारखे वाटणार. मग पालक म्हणणार आम्ही समाधानाने डोळे मिटायला मोकळे. हे सर्व घडणार एका दहावीच्या परिक्षेत चांगले गुण मिळाले तर, मग फक्त आता दोनच महिने उरलेत अभ्यास करायला, मुलांने चला तर मग या शेवटच्या दोन महिन्यांचा पूर्ण उपयोग करून घेऊ यात.

१)   प्रथम वेळेचे टाईम टेबल ठरवा. पहाटे ४ वाजता उठा. फ्रेश व्हा आणि अभ्यासाला बसा. जमल्यास एक कप चहा घ्या, म्हणजे आळस निघून जातो. सातपर्यंत पाठांतर करा, कारण ही वेळ पाठांतरासाठी चांगली. सातनंतर आंघोळ, नाष्टा करावा आणि पुन्हा साडेआठला बसावे, आता लिखाण करावे ते दहा वाजेपर्यंत. काय लिखाण करावे तर जे पाठांतर केले ते आठवते का पहावे. नंतर शाळेचे तयारी. सायंकाळी सहा वाजता शाळेतून आल्यावर प्रथम फ्रेश होऊन काहीतरी खाऊन घ्यावे आणि पुन्हा  सात ते नऊ अभ्यासाला बसावे. आता मात्र मोठयाने वाचूनच अभ्यास करावा, ही वेळ मनन करण्याची नाही. कारणा बाहेर फार गडबड असते आणि मन एकाग्र होत नाही  म्हणून मोठयाने वाचून अभ्यास करावा. परत जेवण करून नऊ नंतर बसावे आणि धडे अथवा गाईड चाचून लिहीण्याचा सराव करावा.  हा अभ्यास अकरा वाजेपर्यंत करावा यात थोडाफार बदल करण्यास हरकत नाही. पाच ते सहा तास झोप पुरेसी होते. उगीचच रात्रभर जागू नये, त्याने प्रकृतीवर परिणाम होते, परिक्षा देण्यासाठी आरोग्य ठीक पाहिजे ना?


२)  आता ही वेळ आहे, सराव प्रश्नपत्रिका सोडविण्याची. बाजारात नवनीतचे सराव प्रश्नपत्रिकेचे पुस्तक मिळते, ते आणून त्यातील प्रश्न पत्रिका सोडवाव्यात. पण कशा तर, पाचही सराव प्रश्नप्रत्रिकेतील पहिला प्रश्न सोडवावा, म्हणजे बीजगणितातील पहिल्या प्रश्नात आठ प्रश्न असतात, तर ते आठच्याआठ मिळून चाळीस होतात, तर ते सर्व सोडवावेत, अशाप्रकारे दुसरा, तिसरा सर्व सोडवावेत. असाच अभ्यास सर्व विषयांचा करावा.


३)   भाषेच्या निबंधात विषय ठरवावा, आणि सतत संध्याकाळच्या वेळेस निबंध वाचावेत, पुन्हापुन्हा वाचल्यास निबंध कसा लिहावा याचे ज्ञान होते. नंतर न बघता सराव करावा. आता गणिताचा अभ्यास करताना, गणिते सोडवायला वेळ नाही, तर गाणिते फक्त वाचावीत आणि रीती समाजावून घ्याव्यात. सायन्सच्या आकृत्यांचा सराव करावा. पण हे सर्व संध्याकाळी सहा ते नऊ पर्यंतच करावे.

४)    एक मास्टर वही बनवावी त्यात गणिताची सूत्रे, सायन्स मधील सूत्रे, आकृत्या, महत्वाचे शब्द लिहून ठेवावेत म्हणजे ऐनवेळेस पुस्तकात शोधावे लागत नाही.

अभ्यासाच्या महत्वपूर्ण प्रमुख सात पाय-या ' दहावी आहे , आता अभ्यासाला लागायला हवं. ' असं सगळेचजण कानीकपाळी ओरडत असतात. पण अभ्यास नेमका कसा आणि कोणत्या पायऱ्यांनी करायचा ते कुणीच सांगत नाही. म्हणूनच आम्ही आज देतोय , अभ्यासाच्या सात पायऱ्या. या पायऱ्यांवरुन चढत गेलात तर अभ्यास अगदी आनंदाचा होऊन जाईल.

एका शाळेत एक वाक्य  वाचलं होतं ,. त्यात म्हटलं होतं.
 "No good is too high if we climb with care and confidence. "

काळजीपूर्वक आणि आत्मविश्वासाने प्रयत्न केले तर काहीच अशक्य नाही. ‌

मित्र-मैत्रिणींनो , परीक्षेतलं यश या मानाने फारच लहानशी गोष्ट आहे. तुम्ही नीट अभ्यास करा , मार्क तुमच्याकडे आपोआप चालत येतील.

परीक्षेची भीती नकोच....

परीक्षेची भीती सोडली पाहिजे. भीती वाटणं हे दुर्बलतेचं लक्षण आहे. ज्याच्याजवळ बळ आहे त्याला भीती वाटत नाही. ज्याचा अभ्यास व ज्ञानसंग्रह मोठा आहे. त्याला परीक्षेची भीती वाटत नाही. परीक्षेत यश किंवा अपयश मिळतं त्याला एक दिवसाचं कारण नसतं. सतत अभ्यास करणाऱ्याला यश मिळतं. दर दिवशी अभ्यासाकडे दुर्लक्ष करणारा नापास होतो. दररोज तुम्ही नापास होत जाता म्हणून शाळांत परीक्षेत नापास होता. जो दररोज पास होत जातो तो शेवटच्या परीक्षेत सहज पास होतो. दररोज अभ्यास करणारा नापास होणं शक्य नाही. त्याला परीक्षेची भीतीही नसते.

अभ्यासाच्या पायऱ्या :

अनेक लोकांच्या अभ्यास करण्याच्या पद्धतींचा विचार केल्यावर आपण अभ्यास कसा करावा याबाबतीत काही अनुभवाच्या गोष्टी पुढे दिल्या आहेत. त्याला आपण अभ्यासाची सप्तपदी म्हणूया.

उपस्थिती :

 ज्ञानग्रहणाचे स्थान प्रामुख्याने शाळा व क्लास महत्त्वाचं असतं. शिवाय वर्गात उपस्थित राहणंही अत्यंत महत्वाचं असते. शिक्षक विषय समजावून देत असतात तेव्हा ते तुम्हाला समजेल अशा भाषेत , अशा पद्धतीत विषय समजून देतात. तुम्हाला प्रश्न विचारतात व तुम्हीही प्रश्न विचारून आपलं समाधान करून घेऊ शकता , खरंतर तो विद्यार्थ्याचा हक्कच आहे. तुम्ही सबळ कारणांशिवाय तासांना गैरहजर राहिला तर मग ज्ञानही परीक्षेच्यावेळी गैरहजर राहतं. शंभर टक्के शाळा क्लासमध्ये उपस्थिती असणे ही उज्वल यशाची पहिली पायरी आहे.

श्रवण :

 वर्गात केवळ शरीराने उपस्थित राहणं पुरेसं नसून शिक्षकांच्या शिकवण्याकडे कान देऊन ऐकणं , डोळ्यांनी ते सर्व समजून घेणे व बुद्धीने ते ग्रहण करणं आवश्यक आहे. यालाच एकाग्रचित्ताने श्रवण करणं म्हणतात. ते तुम्ही किती टक्के करता त्यावर तुमच्या यशाची टक्केवारी अवलंबून आहे.

मनन- चिंतन :

जे पहिलं , ऐकलं , ग्रहण केलं ते सर्व मनात साठवणं याला मनन म्हणतात. मन ही एक अशी कोठी आहे की , त्यात किती भरत गेले तरी ते पूर्ण भरत नाही. मनाची अशी शक्ती आहे की , ती प्रत्येक गोष्ट टिपते व एका कप्प्यात व्यवस्थित ठेवते. नीट सराव असेल तर परीक्षेच्या वेळी बरोबर समोर आणून हजर करते. मनाची दुसरी एक अशी शक्ती आहे की ते सारख्या सारख्या विरोधी , जुन्या-नव्या गोष्टींचे संबंध जोडत असते , त्याला चिंतन म्हणतात. जे पाहिलं , ऐकलं , वाचलं त्याचं असं सतत मनन-चिंतन सुरु ठेवावं. त्याला वेळकाळाचं बंधन नाही. मनात ही प्रक्रिया सतत चालू असते. नवीन ज्ञान प्राप्त झाले की प्रक्रिया थोडी जाणीवपूर्वक सुरु करावी.

वाचन-पाठांतर :

वाचन ही तर अभ्यासातील प्रमुख पायरी आहे. अखंड वाचनाने माणूस तल्लख बुद्धीचा होतो. इंग्रजीमध्ये अशी एक म्हण आहे , You hear you forget; you read, you remember ऐकलेले विसरु शकतो. वाचलेलं आठवतंच. वाचनाच्या अनेक पद्धती आहेत. मूक , मुखर , अर्थपूर्ण , हावभाव , स्वराधात , अर्थपूर्ण हावभाव करीत मोठ्याने (मुखर) वाचन करणे चांगले. चुका कमी होतात. इतरांना आनंद देता येतो. समजावून घेताना मूक- वाचन करावं. महत्त्वाच्या भागावर खुणा व्हाव्यात. उजळणी करताना किंवा नोट्स काढताना याचा फायदा होतो.
          महत्त्वाची वाक्यं , शब्द , म्हणी , सूत्रं , व्याख्या पाठच केल्या पाहिजेत. पाठांतर अतिशय महत्त्वाचं. पाठांतरसुद्धा सूत्रे , व्याख्या , कविता यांचं असावे , तर सारांश , उपयोग , कृती असे फक्त सुसंगत मुद्दे पाठ करावेत. शाळेत-वर्गात झालेला भाग पुन्हा पुन्हा वाचून पक्का होतो.

लेखन :

लेखनाने माणूस पक्का होतो. महत्त्वाचे भाग लिहून काढले पाहिजेत. थोडक्यात नोट्स काढणं , सुसंगत लिहिणं ही कला आहे. पण ती सहजासहजी प्राप्त होत नाही. त्याकरिता प्रयत्न केला पाहिजे. अनेक मोठे लेखक आपले लिखाण दोन-तीन वेळा लिहितात व मग प्रसिद्ध करतात. सुवाच्य लिहिणं हे सुद्धा परीक्षेच्या दृष्टीने आवश्यक आहे. एकच उत्तर चांगल्या अक्षरात व्यवस्थित लिहिलं व वाईट अक्षरात अव्यवस्थित लिहिले तर परीक्षक गुण वेगवेगळे देतात असा अनुभव आहे. परीक्षा तर लेखीच होते. त्यामुळे लेखन भरपूर झालं पाहिजे. झालेलं लेखन तपासून , चुका दुरुस्त करून पुन्हा लिहून काढलं तर त्या नोट्सची परीक्षेच्या वेळी उजळणी करण्यास फारच मदत होते.

आविष्कार :

अभ्यास परिपूर्ण झाला की , त्याचा अविष्कार होत असतो. भांडं काठोकाठ भरलं की पाणी बाहेर वाहू लागतं. तसाच अभ्यास व्यवस्थित झाला , आत्मविश्वास आला की माणूस ते दुसऱ्याला सांगू लागतो. आविष्काराने ज्ञान वाढत राहते. इतरांना त्याचा फायदा होतो. मित्रांना मदत होते. संभाषण , नाट्यीकरण , वाद-विवाद स्पर्धा , कवितांच्या भेंड्या इत्यादी कार्यक्रमातून हा अविष्कार करावा. शिक्षकांच्या अनुपस्थितीत वेळ व्यर्थ जाणार नाही. मित्रांशी चर्चा करून त्यांचंही अभ्यासक्षेत्र विस्तारलं जाईल. नवीन नवीन कल्पना सुचतील व त्यामुळे आनंद निर्माण होईल.

सातत्य :

वरील सर्व पायऱ्यांचं सातत्य असावं. अभ्यास याचा अर्थच सातत्य असा आहे. ' दिसामाजी काहीतरी ते लिहावे. प्रसंगी अखंडीत वाचीत जावे ' असं रामदासांनी म्हटलं आहे. जसं दररोज तुम्ही जेवता तसंच दररोज ज्ञानग्रहण केलं पाहिजे. विनोबांनी म्हटलंय की अन्न जसं पचवावं लागतं तसं ज्ञानसुद्धा क्षणाक्षणांनी व कणाकणांनी मिळवून पचवावं लागतं. दिवसाच्या चोवीस तासांचे ४ भाग करावे. ६ तास झोप , ६ तास व्यक्तिगत किंवा कौटुंबिक काम असा दिनक्रम आखून नियमित अभ्यास करावा. केवळ परीक्षेआधी १-२ महिने धडपड करून यशाची खात्री देता येत नाही. सुरुवातीपासूनच अभ्यास आवश्यक आहे.

फलश्रुती :

 वरीलप्रमाणे जो अभ्यासाची सप्तपदी आचरणात आणेल त्याला परीक्षेची भीती तर राहणार नाहीच. उलट तो परीक्षा अगदी सहज देईल शिवाय मार्कही चांगले मिळवू शकेल.

दहावी ही महत्वाची आहेच पण त्यासाठी टेन्शन घेऊ नका. शांतपणे अभ्यास केला तर सर्व सुरळीत होईल. एवढा अभ्यास कसा होईल? मला हे सर्व जमेल का? दिवस थोडेच राहिलेत, मग आता मी कसा अभ्यास करू? ह्या सर्व काळज्या आता सोडा. कारण काळजी करण्याची वेळ गेली आहे. उरलेल्या वेळेचा उपयोग करून घ्या. एकेक विषय पूर्ण करा. जसजसा अभ्यास पुढे जाईल तसतसी काळजी कमी होत जाईल. अवघड विषय कुठला आहे, त्याचा अभ्यास पहिल्यांदा करा. सोपा विषय वेळेवर सुद्धा करता येतो, कारण तो सहज पार होतो.

किती सोपं असतं पहा. गणित जमत नाही ना? काल आम्ही सांगितल्या प्रमाणे गणिताचा अभ्यास करा, म्हणजे पाचही प्रश्नपत्रिकेतील पहिला प्रश्न सोडवायचा, जर तो बरोबर झाला तर झाले ना १० मार्क. आठ प्रमेय पाठ करा, दोन परिक्षेला येतात, झाले ना आठ मार्क. त्याचप्रमाणे क्षेत्रफळ,  घनफळाची  फक्त सूत्रे पाठ करा, बघा कशी गणिते फटाफट सुटतात, याचे सहा मार्क मिळतात, मग झाले ना २४ मार्क. कशाला पाहिजे बाकी काय? अशा प्रकारे प्रश्न आणि मार्क निश्चित करा, आणि त्याच प्रमाणे अभ्यास करा, सर्व सोपे होऊन जाईल.

जिथे पुस्तके, वह्या ठेवता त्याठिकाणी नीट मांडणी करा. एका विषयाचे पुस्तक, त्याचे गाईड (असेल तर), वह्या, पुस्तिका वगैरे एकच ठिकाणी ठेवा म्हणजे त्या विषयाचा अभ्यास करताना सर्व साहित्य एकाच वेळेस मिळेल, शोधायला वेळ जाणार नाही. आणि अभ्यास झाल्यावर ते सर्व साहित्य जागेवर ठेवल्याशिवाय दुसर्‍या विषयाला हात घालायचा नाही. एकापेक्षा जास्त मित्रांना सोबत घेऊन अभ्यासाला बसायचे नाही, त्याने मतांतरे होतात आणि अभ्यास होत नाही. शिवाय मित्रांची संवय होते आणि एकादा मित्र जर आला नाही तर अभ्यासाला मूड येत नाही. शिवाय गोंधळ जास्त होतो. सर्वात उत्तम आपण एकट्यानेच अभ्यास करणे.
      कारण आपणच आपले गुरू असतो.
आता पासूनच आहार हलका ठेवा.पचायला जड आहार नको. कारण आजारपण आल्यास नुकसान होईल. पोट सांभाळा. जागरण करू नका, त्याने पोट बिघडते मग सगळे वेळापत्रकच बिघडते. चिडचिड करू नका. आणि महत्वाचे वेळेवर आहार घ्या. अजिबात उन्हात फिरू नका.

दहावीचे वर्षभर आणि विशेषतः आता परीक्षा जशी जवळ येईल , तशी घरातील वडिलधारी माणसे तुमच्यावर लक्ष ठेवून असतात. त्यांच्या असंख्य सूचनाही सुरू असतात. त्याचा राग येऊ लागतो आणि अशा त्रासिक मूडमध्ये अभ्यासात लक्ष लागत नाही ; पण वडिलधाऱ्यांच्या या वागण्याचा सकारात्मक दृष्टिकोनातून विचार करा.

 आपली आई तिची सर्व कामे करूनही न दमता आपल्यासाठी कायम दिवस-रात्र उपलब्ध असते. आईने तिचा दिनक्रम आपल्या अभ्यासाच्या वेळेला पूरक बनवला आहे. तुम्हाला चांगले मार्क मिळावे , यासाठीच तिची तळमळ आहे , असा विचार करा आणि प्रसन्न मनःस्थितीत शांतपणे अभ्यासाला बसा. तुमचा अभ्यास चांगला होईल

सलग तीन-चार तास किंवा दिवसभर एकाच विषयाचा अभ्यास करू नका. दर तास-दीड तासाने
 आपल्याला सोयीच्या वेळी अभ्यास करा. पहाटे लवकर किंवा रात्री जागून , यापैकी जे सोयीचे असेल , त्यानुसार वेळ ठरवा. पालकांनीही अभ्यासाच्या वेळेचा आग्रह धरू नये.

या काळात आहार संतुलित ठेवा. संतुलित म्हणजे सॅलड , कडधान्ये , सूप असेच काही नाही. रोजचेच जेवण ; पण जिभेसाठी जेवू नका. थोडक्यात , जेवल्यावर झोप येईल , असे चमचमीत पदार्थ , पक्वान्ने शक्यतो टाळा. वेळच्या वेळी ; पण मोजके आणि नेहमीचे जेवण करा. हॉटेलांतील अन्न शक्यतो टाळाच. विषय बदला.
          विषय बदलण्यापूर्वी दहा मिनिटांचा ब्रेक घ्या. त्यामध्ये आपल्या आवडीचे उदाहरणार्थ , गाणी ऐकणे , टीव्ही पाहणे , आई-वडिलांशी किंवा मित्र-मैत्रिणींशी गप्पा मारणे , कम्प्युटर गेम खेळणे असे काहीही करू शकाल. मात्र , हा ब्रेक दहाच मिनिटांचा असेल , याची काळजी घ्या.

पुन्हा अभ्यासाला बसताना सुरुवातीच्या पाच-सात मिनिटांत आधी तास-दीड तासात काय अभ्यास केला , याची उजळणी करून पाहा. त्यातील किती लक्षात राहिले आहे , याचा अंदाज घ्या आणि मगच नवीन विषयाची सुरुवात करा.

परीक्षेमध्ये जरी पाचपैकी कोणतेही चार सोडवा , असे ऑप्शन असले , तरी अभ्यास करताना कोणताही भाग ऑप्शनला टाकू नका. अभ्यास करताना जे जे अवघड वाटेल , ते ते शिक्षकांना विचारून शंका समाधान करून घ्या. अभ्यास करतानाच जर तुम्ही काही भाग ऑप्शनला टाकलात , तर हॉट्सचे प्रश्न सोडवता येणार नाहीत. परीक्षेच्या वेळी , पाचपैकी कोणते चार अधिक चांगले येतात , ते पाहा आणि सोडवा.

                अभ्यासाला बसताना जेव्हा आपण ताजेतवाने असतो , तेव्हा आपला मेंदूसुद्धा अधिक तल्लख असतो. अशा वेळी म्हणजे थोडक्यात जेव्हा आपला अभ्यासाचा मूड असतो , तेव्हा सामान्यपणे आपल्याला आवडणाऱ्या विषयाचा अभ्यास करण्यास आपण सुरुवात करतो. तसे न करता जेव्हा अभ्यासाचा मूड असेल , तेव्हा कठीण वाटणाऱ्या विषयाने किंवा न येणाऱ्या टॉपिकने अभ्यासाची सुरुवात करा ; कारण , बराच वेळ अभ्यास केल्यावर , कंटाळा आल्यावर आपण कठीण विषय अभ्यासाला घेतला , तर आपला मेंदू अधिक ताण घेण्याच्या परिस्थितीत नसतो. परिणामी , लगेचच झोप येऊ शकते.

          रोजच्या दिनक्रमाचं व अभ्यासाचं वेळापत्रक बनवा. जे आपल्याला आचरणात आणता येईल , असंच वेळापत्रक तयार करा. उदाहरणार्थ , सकाळी किती वाजता उठणार , हे ठरवताना पहाटे उठावं , या सूत्रानुसार ' पहाटे पाच वाजता उठावे ' असे ठरवूच नका. कारण भल्या सकाळी उठणं तुम्हाला जमणार नाही हे तुम्हाला माहितेय. ' सकाळी सात वाजता उठणार ,'

            हेसुद्धा वेळापत्रक असू शकते. फक्त नंतरचा वेळ नीट हुशारीने वापरा. दिवसभरात किमान आठ ते दहा तास अभ्यास होईल आणि आपल्याला सोयीचे वाटेल , असे वेळापत्रक बनवा. महत्त्वाचे म्हणजे , जे ठरवाल , ते कठोरपणे आचरणात आणा.


               परीक्षा म्हटल्यावर अनेक प्रश्न पडतातच. त्यातलेच काही नेहमीचे प्रश्न आणि त्यांची उत्तरं खास मुंटाच्या विद्यार्थी मित्रांसाठी...

       उत्तरपत्रिकेवर आपले नाव आणि बोर्डाकडून आलेला बैठक क्रमांक कुठे लिहायचा असतो ? पुरवणीवरही पण तो लिहायचा असतो का ?

उत्तरपत्रिकेवर कुठेही आपलं नाव लिहायचं नसतं. पहिल्या पानावर एकाच ठिकाणी सही करायची असते. बोर्डाकडून आलेला बैठक क्रमांक उत्तरपत्रिकेच्या पहिल्या पानावर असलेल्या ठराविक रकान्यातच , अंकांत आणि अक्षरांत लिहावयाचा असतो ; तसेच पुरवणीवरही ठराविक रकान्यातच बैठक क्रमांक लिहायचा असतो. इतर कोणत्याही ठिकाणी आपले नाव आणि बोर्डाकडून आलेला बैठक क्रमांक चुकूनसुद्धा लिहू नका.

प्रश्नपत्रिकेवर बैठक क्रमांक लिहायचा का ?

प्रश्नपत्रिकेच्या वरील पानावर व प्रश्नपत्रिकेच्या आतील प्रत्येक पानाच्या उजव्या बाजूससुद्धा बैठक क्रमांक लिहायचा असतो.

पर्यवेक्षकाची सही कुठे असते ?
आपल्या उत्तरपत्रिकेच्या पहिल्या पानावर आणि प्रत्येक पुरवणीवर पर्यवेक्षकाची सही आहे , याची खात्री करा.

उत्तरपत्रिकेत दोन्ही बाजूस समास सोडावा का ?

उत्तरपत्रिकेत डाव्या बाजूस समास आखलेलाच असतो. त्यात केवळ प्रश्नक्रमांक व त्या खाली उपप्रश्न क्रमांक लिहावा. उत्तरपत्रिकेत आखलेल्या रेषा उजवीकडील बाजूस अगदी शेवटपर्यंत नसतात. साधारण उजवीकडील एक सेंटीमीटर जागा कोरी ठेवलेली असते. त्यात काही लिहू नका. वेगळा समास आखून जागा सोडण्याची आवश्यकता नाही.

पुरवण्या किती घेता येतात ? पुरवण्यांवर क्रमांक लिहावे का ?

- आपल्याला उत्तरे लिहिण्यासाठी आवश्यक तितक्या पुरवण्या घेता येतात , त्यास कोणतेही बंधन नाही. पुरवण्यांवर क्रमांक लिहिला , तरी चालेल. उत्तरपत्रिकेच्या पहिल्या पानावर पुरवण्यांची संख्या लिहायची असते. पेपरच्या शेवटी करायचे हे काम असल्याने घाईमध्ये विसरू शकते. तसे न करता आठवणीने किती पुरवण्या जोडल्या , याचा आकडा न विसरता लिहा. महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे या पुरवण्या क्रमाने बांधा.

उत्तरपत्रिकेला जोडलेला ग्राफचा कागद हा पुरवणीमध्ये मोजावा का ?

उत्तरपत्रिकेला जोडलेला ग्राफचा कागद हा पुरवणीमध्ये मोजला पाहिजे. केवळ ग्राफचा कागद जोडलेला असेल आणि एकही पुरवणी जोडली नसेल , तरी ग्राफच्या कागदासाठी एक पुरवणी अशी नोंद करा.

पेपर लिहिण्यासाठी कोणत्या रंगाच्या शाईचं पेन वापरावं ?

पेपर लिहिण्यासाठी निळ्या किंवा काळ्या रंगाच्या शाईचे पेन , बॉल पेन किंवा जेल पेन वापरावे. यापैकी ज्या रंगाचं पेन वापरण्याचं ठरवाल , त्या एकाच रंगाचं पेन वापरावं. दोन वेगवेगळ्या रंगांची पेन्स वापरू नयेत. निळ्या किंवा काळ्या शाईच्या पेनशिवाय इतर कोणत्याही रंगाच्या शाईचा वापर केल्यास पेपर तपासला जात नाही व गुणही दिले जात नाहीत.

रफ वर्क म्हणजे कच्चं लिखाण करण्यासाठी वेगळे कागद मिळतात का ? 

नसल्यास कच्चे लिखाण कुठे करावं ?  

रफ वर्क करण्यासाठी सुटे वेगळे कागद मिळत नाहीत ; पण रफ वर्क प्रश्नपत्रिकेवर करू नका. रफ वर्क उत्तरपत्रिकेतच करायचं असतं. ते उत्तरपत्रिकेच्या डाव्या हाताच्या पानांवर करावे. रफ वर्क पेनने करू नये ; ते पेन्सिलनेच करायचे असते. ज्या पानावर रफ वर्क कराल , त्या पानाच्या वर तसे नमूद करा.

उत्तरं लिहिताना एका खाली एक अशी लिहावीत का ? 

उत्तरपत्रिका पाठपोट २० पानांची असते. उत्तरपत्रिका मिळाल्यावर ती सुस्थितीत असल्याची व त्यात सर्व पाने असल्याची खात्री करून घ्या. उत्तरे लिहिताना प्रत्येक नवीन प्रश्नाचे उत्तर नवीन पानावर सुरू करावे. प्रश्नातील उपप्रश्नाचे उत्तर मात्र एका खाली एक त्याच पानावर लिहावे. उत्तर लिहिताना समासामध्ये प्रत्येक उपप्रश्नाचा क्रमांक नीट लिहावा. समासात प्रश्न किंवा उपप्रश्नाचा क्रमांक लिहिण्यासाठी वेगळ्या रंगाच्या शाईचे पेन वापरू नये.

अभ्यासासाठी योग्य वेळ कोणती ? पहाटे , दुपारी की रात्र ?

अभ्यास कोणत्या वेळी करावा , ते प्रत्येकानं ठरवावं आणि आपल्याला सोयीच्या वेळी अभ्यास करावा. दुपारी अभ्यास होत नाही , तर संध्याकाळी करा , रात्री करा , पहाटे उठून करू शकता. पण दिवसभरात मिळून ८ ते १० तास अभ्यास होईल , हे पाहा.

मी जिंकणारच..!

परीक्षा अगदी जवळ आलीय , कितीही केला तरी अजून खूप अभ्यास बाकी आहे , या विचाराने मानसिक ताण येणं स्वाभाविक आहे ; पण राहिलेल्या अभ्यासाचा मानसिक ताण घेऊन जर अभ्यास करत असाल , तर वेळही वाया जाईल आणि अभ्यासही होणार नाही. परीक्षा जवळ आल्याचा स्वाभाविक ताण असू द्या ; पण अनाठायी मानसिक ताण घेऊ नका. या उलट किती अभ्यास राहिलाय , किती झालाय याचा अंदाज घेऊन राहिलेल्या अभ्यासाचं व दिवसांचं नियोजन करा आणि माझा अभ्यास ठराविक वेळेत मी पूर्ण करणारच , या मानसिकतेत अभ्यास करायला बसा. ' मला जमणार आहे. मी चांगले मार्क मिळवणार आहे ,' असे सकारात्मक विचार मनात ठेवा म्हणजे मानसिक ताणाशिवाय चांगला अभ्यास होईल.

बऱ्याच वेळा अभ्यास करायला सुरुवात केली , की झोप येऊ लागते. याचे कारण तो विषय कंटाळवाणा नसून , आपला मेंदू थकलेला असतो , हे ध्यानात घ्या. आपल्या मेंदूला पुरेसा ऑक्सिजन मिळाला नाही , तर मेंदू लवकर थकतो. त्यामुळे अभ्यास करताना झोप आली , तर थोडी हालचाल करा , उड्या मारा , थोडे चाला. एका जागेवर बसल्याने मेंदूला रक्तपुरवठा कमी होतो. व्यायाम करण्याने , चालण्याने , धावण्याने ; थोडक्यात हालचाल केल्याने मेंदू पुन्हा तरतरीत होतो.

परीक्षा जवळ येईल , तशी झोप कमी करून जागरणं करून अभ्यास करू नका. पुरेशी झोप घेणंसुद्धा अत्यंत आवश्यक असतं. आपण जेव्हा झोपतो , तेव्हा मेंदूला विश्रांती तर मिळतेच ; पण झोपेच्या काळात मेंदू दिवसभरात जमा केलेल्या ज्ञानाचे , माहितीचे विश्लेषण करून त्याचे वर्गीकरण करत असतो. केलेला अभ्यास स्मरणात राहण्यासाठी हे आवश्यक असते.



🎓SSC-Activity -Sheets : For Practice

♦️ *SSC- Activity Sheet - March-2019* https://bit.ly/3Abk7nk ♦️ *SSC- Activity Sheet July -2019* https://bit.ly/3BXFycz ♦️ *SSC- Activity Sh...